Μια βιοτεχνία, βγαλμένη από τα σπλάχνα της πόλης, που συνεχίζει να συντροφεύει τα όνειρά μας, ζωντανεύει κάθε Τετάρτη και Πέμπτη από τη Θεατρική Ομάδα Νεάπολις στο Studio Μαυρομιχάλη. Ο λόγος για τη «Βιοτεχνία Υαλικών», το εμβληματικό έργο του Μένη Κουμανταρέα, που του χάρισε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1975. Το έργο, γραμμένο στο λυκόφως της δικτατορίας, με την προσδοκία της μεταπολίτευσης, μοιάζει να κλείνει το μάτι στο σήμερα, ν’ ακουμπάει τις ίδιες δυσκολίες και αγωνίες των μικρών, ταπεινών και σπουδαίων ανθρώπων. Αντιφάσεις, διλήμματα, συγκρούσεις. Όλα είναι εύθραυστα. Το γυαλί έτοιμο να σπάσει. Η αγάπη θα δείξει το δρόμο.  Βυθιζόμαστε πάλι στο μαγικό κόσμο του μικρού μαγαζιού των γυαλικών, που παλεύει να επιβιώσει και ξανασυναντάμε, τη Μπέμπα και το Βλάση Ταντή, το Βάσο Ραχούτη και το Σπύρο Μαλακατέ.

Λίγο πριν την ολοκλήρωση των παραστάσεων του έργου, η Αργυρώ Λογαρά και ο Άγγελος Χατζάς μιλούν στο Culture Press για αυτή την βιοτεχνία που έχει αντέξει στο χρόνο και ανταποκρίνεται απόλυτα στην Αθήνα του 2019.

- Κατά ποιο τρόπο η Βιοτεχνία υαλικών αλλάζει τη ζωή της Μπέμπας και του Βλάση Ταντή;

Α.Λ.: Δεν θα έλεγα πως η βιοτεχνία αλλάζει τη ζωή τους. Θα έλεγα πως η βιοτεχνία είναι η ίδια η κοινή ζωή τους και η σχέση τους. Το γυαλί είναι ένα ιδιαίτερο υλικό, εύθραυστο πολύ, αλλά και όμορφο, πολύχρωμο, διάφανο. Μέσα από το γυαλί ο κόσμος και η πραγματικότητα παίρνουν άλλες διαστάσεις, χρωματίζονται κάθε φορά διαφορετικά,  αποκτούν άλλη υπόσταση και για δύο ανθρώπους τόσο ιδιαίτερους και ευαίσθητους όπως η Μπέμπα και Ο Βλάσης, πιστεύω πως η βιοτεχνία είναι αυτό που αντικατοπτρίζει ακριβώς τα νήματα που τους δένουν στην κοινή τους πορεία στη ζωή.

Α.Χ.: Η Μπέμπα κι ο Βλάσης συναντιούνται κι ερωτεύονται, ως νέοι φοιτητές στην ίδια σχολή, γεμάτοι όνειρα για τη ζωή που ανοίγεται μπροστά τους, επαναστατημένοι κι ανήσυχοι, σ’ ένα κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον αγώνων και προσδοκιών. Παντρεύονται και μπαίνουν στο μαγαζί του πατέρα της Μπέμπας, τη μικρή βιοτεχνία υαλικών. Τους βρίσκουμε στο μυθιστόρημα, 20 χρόνια μετά, μεσούσης της δικτατορίας, βυθισμένους κι αυτούς στο τέλμα της εποχής και στο τέλμα του μικρόκοσμου, της βιοτεχνίας, να ψάχνουν μια χαραμάδα από φώς, στο γενικό σκοτάδι. Ο αγώνας της επιβίωσης σ’ έναν κόσμο σκοτεινό, τους έχει συντρίψει, μένουν μόνο οι αναλαμπές της αγάπης τους. Αυτή θ’ αντέξει, μέσα από τρομερές περιπέτειες, μέχρι το τέλος.

- Πώς θα χαρακτηρίζατε τους χαρακτήρες που υποδύεστε;

Α.Λ.: Η Μπέμπα είναι μία γυναίκα εξαιρετικά δυναμική, θα μπορούσα να πω πως ειδικά για την εποχή της έχει πολλά «αντρικά» χαρακτηριστικά. Αγαπά τη ζωή και όταν αισθάνεται πως τα πράγματα δυσκολεύουν αναζητά τρόπους που θα την κάνουν να νιώσει ζωντανή. Είναι όμως και ιδεαλίστρια και γι αυτό μέχρι το τέλος της ζωής της μένει πιστή στη βιοτεχνία και στον Βλάση και δεν τους  εγκαταλείπει.

Α.Χ.: Ευάλωτους, ιδιαίτερους και συναρπαστικούς. Ο Βλάσης προέρχεται από αστική οικογένεια, η κομμουνίστρια Μπέμπα θα είναι η επανάστασή του αλλά και η αχίλλειος πτέρνα για το ευπαθές νευρικό του σύστημα.

- Ποια η σύνδεση του έργου με το σήμερα;

Α.Λ.: Το έργο είναι σαν να έχει γραφτεί για το σήμερα,  για την Αθήνα του σήμερα. Το σκηνικό της πόλης αλλάζει τρομακτικά.  Οι ήρωες του έργου παλεύουν να επιβιώσουν μέσα σε μια καθημερινότητα εξαιρετικά δύσκολη, τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά.

Α.Χ.: Στη σημερινή χαοτική Αθήνα, οι σχέσεις των ανθρώπων, εξακολουθούν να κλυδωνίζονται από ανάλογα πάθη, τόσο από το κοινωνικό περιβάλλον, όσο και από ειδικούς προσωπικούς κραδασμούς. Πόσο εύκολο είναι να πορευτούν μαζί, δύο άνθρωποι, τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, μέσα σε μια δύσκολη εποχή;

- Ποια μυστικά της Αθήνας του 2019, αποκαλύπτονται μέσα στο έργο;

Α.Λ.: Τα μυστικά της γειτονιάς, που δεν έχει χαθεί ακόμη. Τα μυστικά των ιδιαίτερων σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα στις γειτονιές αυτές. Την συνύπαρξη της ομορφιάς και της ασχήμιας που όσο μαγικά προβάλει ξαφνικά και είναι διάσπαρτη παντού.  

Α.Χ.: Τα μικρά μυστικά της αγάπης και τα μεγάλα της μυστήρια. Θα υπάρχουν ακόμη νέοι που αγαπιούνται, που ψάχνουνε να βρούνε κάποιο νόημα, όπως λέει και η Μπέμπα.

- Το θέατρο και γενικότερα οι τέχνες μπορούν να αποτελέσουν μία ανάσα στην Αθήνα της οικονομικής κρίσης;

Α.Λ.: Πιστεύω πω η τέχνη και κατ’ επέκταση το θέατρο είναι τόσο σημαντικά για τον άνθρωπο όσο είναι το νερό και η τροφή. Γι αυτό και σε όλες τις εποχές, ακόμη και στις πολύ δύσκολες, υπάρχει πάντα καλλιτεχνική δημιουργία. Η τέχνη δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αλλά σίγουρα μπορεί  να αναδείξει  τη δυνατότητα  αλλαγής ή  τη δυνατότητα διαφυγής από τα αδιέξοδα. Τα υπόλοιπα, εξαρτώνται από εμάς. 

Α.Χ.: Η τέχνη, ανασυγκροτεί την καρδιά και το μυαλό, είναι σαν σωτηρία. Τη χρειαζόμαστε, ειδικά στις δυσκολίες.

Το έργο «Βιοτεχνία υαλικών», που παρουσιάζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στο Studio Μαυρομιχάλη, ολοκληρώνει τις παραστάσεις του αυτή την Τετάρτη 17 και την Πέμπτη 18 Απριλίου 2019