22 Αυγούστου, 01:16 πμ, 37° 49' 13" Β, 121° 58' 14" Δ.  Ένας άνθρωπος εξαφανίζεται. Η γυναίκα του και το παιδί του κοιμούνται στο διπλανό δωμάτιο. Η θερμοκρασία του πλανήτη ανεβαίνει 1 ακόμα βαθμό. Ένα αρχαίο πρωτοθηλαστικό βγαίνει από το δάσος. Ένας αστυνομικός αρχίζει την έρευνα. Ένας επιστήμονας αποφασίζει να κατασκευάσει τον διαστημικό ανελκυστήρα. Όλα συμβαίνουν κάτω απ’ το άγρυπνο βλέμμα ενός δορυφόρου που διαγράφει τροχιές στο μακρινό διάστημα.

Σ’ ένα δυστοπικό κόσμο ξεδιπλώνονται παράλληλα η διαδρομή του Αμερικανού οικολόγου τρομοκράτη Τεντ Καζίσνκι, (που πρόσφατα έγινε μίνι σειρά από το Netflix), μιας δυτικής μακρόρυγχης έχιδνας που αναζητά το ταίρι της προκειμένου να μην εξαφανιστεί ως είδος, μιας οικογένειας που διαλύεται υπό την πίεση μιας ανεξήγητης εξαφάνισης, και μιας σειράς άλλων χαρακτήρων «καταδικασμένων» να μην συναντηθούν ποτέ.  

Ποιος είναι ο αλγόριθμος της ελευθερίας μας; Υπάρχει άραγε πια κάποιο ήσυχο μέρος στη γη ή θα δραπετεύσουμε στα άστρα; Πόσα κυβικά νερού χρειάζονται για να βυθιστούν όλες οι πόλεις; Θα δύσει ποτέ ο ήλιος της παθητικότητας; Μπορεί το σύστημα να αλλάξει με τη βία; Μήπως είμαστε η τελευταία γενιά ελεύθερων ανθρώπων;

Αυτό είναι το θέμα της παράστασης «P.O. BOX UNABOMBER», σε σκηνοθεσία Σταύρου Στάγκου, που παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20:30 στο Faust. Στις 19 Μαρτίου 2019, μία εκ των δύο συγγραφέων του έργου,  η Gergana Dimitrova, βρέθηκε στην Αθήνα και παρακολούθησε για πρώτη φορά την παράσταση στα ελληνικά σε ένα κατάμεστο θέατρο.

Με αφορμή την παράσταση "P.O. Box Unabomber", μιλήσαμε με τις συγγραφείς του έργου για το ρόλο του θεάτρου εν καιρώ κρίσης, αλλά και τη σημασία της τέχνης στη διαδικασία της κοινωνικής ευαισθητοποίησης.

- Τι σας ενέπνευσε για να γράψετε το έργο "P.O. Box Unabomber";

Gergana: Η μάχη με το σύστημα, η ερώτηση του κατά πόσο είναι δυνατόν να αλλάξει κάτι σε μία κοινωνία, που την αξιολογείς ως λανθασμένη, άδικη ή επικίνδυνη. Σίγουρα το «Μανιφέστο» του Unabomber ήταν η πρώτη πηγή έμπνευσής μου για αυτό το έργο. Η δεύτερη ήταν η συνάντησή μου με την Zdrava Kamenova. Έδωσε την καρδιά και την ευγένεια αυτού του έργου.

Zdrava: Η συνάντησή μου με την Gergana. Αυτό είναι το πρώτο μου κείμενο, που συνδέει την πολιτική με την οικολογία. Η Gergana είχε αυτή την επίδραση πάνω μου, καθώς πριν έγραφα έργα που αφορούσαν τους ανθρώπους και τον μικρόκοσμό τους. Μετά το «P. O. BOX: Unabomber», ένιωσα την ανάγκη να μιλήσω για μεγαλύτερα θέματα που αφορούν ακόμα μεγαλύτερα ζητήματα.

- Το έργο αποτελεί μία οπτική γύρω από το αδιέξοδο που επιφέρει η τεχνολογική εξέλιξη. Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η πιο κατάλληλη απάντηση σε αυτή την παγκόσμια κρίση;

Zdrava: Δεν έχω απαντήσεις, απλά θέτω κάποια ερωτήματα σε αυτό το έργο, ούτως ώστε άνθρωποι εξυπνότεροι από εμάς να μπορέσουν να βρουν  απαντήσεις.

Gergana: Δεν υπάρχει ούτε απάντηση ούτε έξοδος, αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον. Πρέπει να προχωρήσουμε για να δούμε τι θα συμβεί. Δεν έχουμε άλλη λύση. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να επιβιώσουμε περισσότερο – αυτό σημαίνει να είμαστε αρκετά έξυπνοι για να κρατήσουμε τον πλανήτη μας ζωντανό και όσο το δυνατόν σε καλύτερη κατάσταση.

- Μπορεί το σύστημα να αλλάξει μέσω της βίας;

Zdrava: Η βία είναι μία θανατηφόρα, ασεβής, απάνθρωπη πράξη που θα μπορούσε μόνο να επαναλάβει τη βία. Το μεγαλύτερο ερώτημα λοιπόν είναι το τι θα είχε μεγαλύτερη επίδραση σε ένα βίαιο σύστημα, αν η βία δεν είναι  μία επιλογή.

Gergana: Το σύστημα είναι βίαιο αν  κάποιος ή κάτι προσπαθεί να το τραυματίσει ή να θέσει σε κίνδυνο τη δύναμη ή την εξέλιξή του. Στις μέρες μας τα πάντα είναι τόσο παγκόσμια, που δε μπορώ να πιστέψω ότι κάτι θεμελιώδες μπορεί να αλλάξει με τη βία εναντίον στο σύστημα. Είναι σαν να πυροβολείς ένα φάντασμα. Μόνο οι άνθρωποι υποφέρουν από τις πρακτικές της βίας, όχι το σύστημα. Γιατί, το σύστημα δεν έχει ούτε αισθήματα ούτε σώμα. Το μεγαλύτερο θέμα για εμένα είναι ότι πλέον κανένας δε μπορεί να ελέγξει πλέον πραγματικά αυτό το παγκόσμιο σύστημα. Ζούμε και κινούμαστε μέσα σε αυτό. Δεν έχει σημασία αν συμφωνούμε ή όχι. Αυτό δεν είναι μία έλλειψη ελευθερίας;

-  Υπάρχει κάποιος αλγόριθμος που να υποδεικνύει την ανθρώπινη ελευθερία θέτοντας τα όριά της;

Gergana: Θεωρώ ότι κάθε ελευθερία είναι εφικτή μόνο μέσα σε όρια. Έξω από τα όρια είναι το τίποτα ή το παν. Η ελευθερία είναι δημιούργημα του μυαλού.

Zdrava: Η ελευθερία κάνει αυτό που πιστεύεις, με ανθρώπους που εμπιστεύεσαι και σέβεσαι για ένα μεγαλύτερο σκοπό. Για εμένα, το θέατρο είναι ελευθερία.

- Gergana, το 2007 ίδρυσες τον οργανισμό «36 Monkeys», έναν οργανισμό για τη σύγχρονη εναλλακτική τέχνη και τον πολιτισμό, ο οποίος φέρνει εις πέρας δραστηριότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα προς όφελος του κοινού. Τι σας ώθησε στην ίδρυση αυτού του οργανισμού;

Gergana: Ίσως δεν είχα τίποτα καλύτερο να κάνω. Το «36 Monkeys»  είναι τρόπον τινά μία θεατρική εταιρία αλλά όχι μόνο. Ήθελα να έχω το δικό μου θεσμό και να κάνω ό,τι θεωρώ ότι είναι απαραίτητο και ενδιαφέρον. Και ήμουν λίγο κουρασμένη με τις μετακινήσεις ανάμεσα στη Γερμανία και τη Βουλγαρία και το να πηγαίνω από τον ένα θεατρικό διευθυντή στον άλλο με σκοπό να τους προτείνω θεατρικά έργα, που πιστεύω ότι θα τους αρέσουν.  Χρειαζόμουν ένα κέντρο για τη δουλειά μου και το βρήκα με τον οργανισμό των Monkeys.

- Πιστεύετε ότι η σύγχρονη, εναλλακτική τέχνη και ο πολιτισμός οφείλουν να προωθούν μηνύματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης, μέσω έργων όπως το "P.O. Box Unabomber";

Zdrava: Δε μπορώ να φανταστώ τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν οι ανεξάρτητοι καλλιτέχνες και ποιο άλλο σκοπό θα μπορούσε να έχει η εναλλακτική τέχνη, εκτός από το να αποτελέσουν τη φωνή του διαστρεβλωμένου παρόντος μας.

Gergana: Σίγουρα. Ένας από τους βασικούς σκοπούς της σύγχρονης  τέχνης είναι να θέσει ερωτήσεις για ευαίσθητα ζητήματα στη ζωή μας στο σήμερα, αλλά και για την κοινωνία. Επίσης, είναι και το να ρωτήσει σχετικά με την εικόνα του μέλλοντός μας.

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Gergana: Μαζί με τη Zdrava, γράφουμε αυτή τη  στιγμή το τέταρτο έργο μας. Επίσης, μόλις ξεκίνησα και το project του διδακτορικού μου. Ο στόχος του είναι να ιδρύσει ένα επιστημονικό κέντρο για το θέατρο στο Πανεπιστήμιο στη Σόφια. Ελπίζω να πετύχει. Ο διάλογος ανάμεσα στο θέατρο και την επιστήμη με εμπνέει πολύ και πιστεύω στις δυνατότητές του.

Zdrava: Το σχέδιό μου είναι να συνεχίσω να γράφω και να ζω.