Μια αλληγορία της ανθρώπινης πάλης με το μυστήριο της ζωής, το «Σενάριο αθανασίας», το νέο μυθιστόρημα του συγγραφέα Βασίλη Γκουρογιάννη, θα μπορούσε κάλλιστα να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη λόγω της σκηνοθετικής δομής του. Ο Γιαννιώτης συγγραφέας, αυτή τη φορά τολμά να καταπιαστεί με θέματα, που πολλές φορές προκαλούν, ενώ οι ήρωές του καλούνται να αντιμετωπίσουν υπαρξιακά ζητήματα, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, προσπαθώντας να προσεγγίσουν το μυστήριο της ζωής. Παράλληλα έρχονται αντιμέτωποι με τα πρέπει και τα δεν, αλλά και με τις επιθυμίες τους, τα απωθημένα τους κ.ά. Ο συγγραφέας Βασίλης Γκουρογιάννης αποκαλύπτει το Σενάριο της Αθανασίας.

-Κύριε Γκουρογιάννη, μιλήστε μας για το «Σενάριο Αθανασίας».

Β.Γ.: Είναι αντικειμενική η δυσκολία στον συγγραφέα να μιλήσει για το βιβλίο του. Αυτό έχει να κάνει με την υποκειμενικότητα που συνήθως τον παρασύρει σε λάθος αξιολογήσεις με τις οποίες συνήθως διαφωνεί η έγκυρη κριτική και η αίσθηση του αναγνωστικού κοινού. Σε μια προσπάθεια να προσδιορίσω κάπως την ουσία του τελευταίου μυθιστορήματος, θα έλεγα ότι είναι ένα ταραγμένο, άσεμνο, φροϋδικό όνειρο, όνειρο που βλέπει ένας γέρος και που οφείλεται στον υπαρξιακό αποχαιρετισμό  της ζωής. Έμαθα πολλά για το βιβλίο μου από τις αναλύσεις και τις προσεγγίσεις που έγιναν σ’ αυτό από βαθυστόχαστους αναγνώστες και κριτικούς. Με εντυπωσίασε η προσέγγιση των γυναικών στο συγκεκριμένο έργο παρότι ο φόβος μου ήταν ότι θα με... παρανοήσουν ως μισογύνη.

-Ελέγχονται οι ακρίβειες και οι ανακρίβειες της ζωής;

Β.Γ.: Μάλλον η απάντηση είναι στο πνεύμα της προηγούμενης, δηλαδή η αξιολόγηση των σταθμών και των γεγονότων της προσωπικής μας ζωής περνάει μέσα από την παραμορφωτική διάθλαση ενός καθρέφτη ή καλύτερα έχει τα ελαττώματα μιας κουνημένης selfie φωτογραφίας. Και βεβαίως υπάρχει ένας μηχανισμός αυτοπροστασίας στον άνθρωπο, είναι η λεγόμενη επιλεκτική μνήμη ή κάτι περισσότερο σωτήριο, είναι η επιλεκτική... αμνησία! Αυτές οι ψυχαναγκαστικές προσεγγίσεις αποτελούν θεμελιώδη συστατικά του βιβλίου.

-Τι σας ώθησε να γράψετε το «Σενάριο Αθανασίας»;

Β.Γ.: Στην καλλιτεχνική δημιουργία δεν υπάρχει ώθηση ούτε κίνητρο όπως υπάρχουν στις άλλες δραστηριότητες της ζωής μας. Εδώ πρόκειται για μια  αφορμή, ας την πούμε έμπνευση που ενεργοποιεί συνήθως το εσωτερικό ενός ηφαιστείου και το κάνει να εκρήγνυται θεαματικά και τρομερά. Η λάβα που έβραζε σιωπηλά επί πολύ χρόνο στα έγκατα του ηφαιστείου, δηλαδή στην ψυχή και στη ζωή του καλλιτέχνη-δημιουργού είναι αυτή που δίνει τη μαγεία και τη δύναμη στο ηφαίστειο. Αυτό είναι το κρίσιμο και σπάνιο υλικό που οφείλει ο καλλιτέχνης να το ρίξει σε καλούπι όπου θα στερεοποιηθεί και θα λάβει σχήμα και όψη.

-Πώς μπορεί κάποιος να προσεγγίσει την αθανασία;

Β.Γ.: Υπάρχουν λογιών λογιών αθανασίες. Υπάρχει λ.χ. η αθανασία της πέτρας, η αθανασία ενός έργου τέχνης, ενός σπουδαίου δημιουργού, η αθανασία του δημιουργού αλλά και του θανάτου. Αυτός κι αν είναι αθάνατος! Υπάρχουν και οι μεταφυσικές δοξασίες περί αθανασίας του σώματος μέσω της μετενσάρκωσης ή της ψυχής μέσω της διαχείρισής της από μια υπέρτατη φιλάνθρωπη δύναμη. Το βέβαιο είναι ότι δύσκολα ο άνθρωπος αποδέχεται την ανυπαρξία, γι' αυτό φαντασιώνεται τρόπους και μεθόδους ...αθανασίας που ξορκίζουν προς στιγμή τη βεβαιότητα του θανάτου, που όταν όμως επέλθει, αφήνει πλέον αδιάφορο το  νεκρό ον για το αν υπάρχει αθανασία ή καν αν την επιθυμεί!

-Η φαντασία είναι ένας «δρόμος» προς την αθανασία;

Β.Γ.: Στεκόμαστε μπροστά στην αθανασία και στον θάνατο με ένα είδος υπαρξιακής, συναισθηματικής φαντασίωσης. Ο Σαίξπηρ έλεγε ότι ο άνθρωπος είναι το μόνο έμβιο ον που σκέφτεται τον θάνατό του σαν... αθάνατος.

-Στο βιβλίο σας υπάρχουν και θρησκευτικά αποσπάσματα. Αυτό πώς προέκυψε;

Β.Γ.: Μάλλον ο κυριότερος λόγος ήταν η δημιουργία ύφους στη γραφή μέσω του ιερατικού στοιχείου που γίνεται ανίερο και το αντίστροφο. Εξαρτάται από τη φάση του ανθρώπου ...και την προίκα που αυτός κουβαλάει από διδασκαλίες, συναναστροφές, εμπειρίες κτλ.

-Τι συμβολίζει ο Κένταυρος στο βιβλίο σας;

Β.Γ.: Ο Κένταυρος είναι το πανάρχαιο σύμβολο της ανθρώπινης υπόστασης. Είναι η μείξη ανθρώπου με την έννοια της πνευματικότητας, της αρετής και των ενστίκτων στα οποία όμως η ζωή οφείλει την ύπαρξή της και τη διαιώνισή της και σε τελική ανάλυση είναι αυτά που δημιουργούν τη ζωή που εν συνεχεία εξελίσσεται σε πνευματικές και καλλιτεχνικές διαστάσεις  με σκοπό την ολοκλήρωση του ανθρωπισμού. Το αντίθετο δεν μπορεί να συμβεί. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αρχαιοελληνικοί μύθοι έχουν στις διηγήσεις τους Κενταύρους σοφούς και διδασκάλους ανθρώπων και ηρώων, όπως π.χ. ο Χείρων, αλλά και Κενταύρους ακραιφνώς ζωώδεις, όπως ο Νέσσος τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλής επειδή βίασε τη σύζυγό του! Σε μια συνέντευξή μου στην εφημερίδα Το Βήμα είχα πει κάτι που το επαναλαμβάνω συνεχώς, ότι δηλαδή η... ευτυχία του ανθρώπου με την έννοια της εσωτερικής αρμονίας είναι η σωστή μείξη μέσα μας ανθρώπου και ζώου. Η μη σωστή μείξη προς οποιοδήποτε μερίδιο υπολείπεται αποτελεί διαταραχή και αιτία της δυστυχίας. Ας προσέχουμε λοιπόν τον Κένταυρο που έχουμε μέσα μας, να τον ταΐζουμε, να τον γυμνάζουμε και να τον μάθουμε να πειθαρχεί, όπως κάνουν οι αναβάτες των πανάκριβων αλόγων ιπποδρόμου, διαφορετικά δεν θα τερματίσουμε νικηφόρα και το πιθανότερο θα μας γκρεμίσει και θα σακατευτούμε.                             

-To βιβλίο σας, αποτελεί μία αλληγορία για την πάλη του ανθρώπου με το μυστήριο της ζωής. Πότε φτάνει στη λύση του αυτό το μυστήριο;

Β.Γ.: Ένα μυθιστόρημα είναι ένας ολόκληρος κόσμος, ιδεατός μεν, αλλά καθρεφτίζει την αληθινή  ζωή μιλώντας με μύθους. Στην τέχνη η αλήθεια με την έννοια του συμβάντος, του γεγονότος έχει ελάχιστη σημασία. Περισσότερο με πείθει η κατασκευή μιας φανταστικής σύνθεσης παρά η εξιστόρηση επακριβώς μιας ζωής, ακόμα και της πιο ενδιαφέρουσας ή τραγικής. Έτσι λοιπόν η αλληγορία είναι ίσως η δραστικότερη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης με την οποία μιλούμε για τα κρυφά και τα άρρητα της ζωής, δηλαδή για τα μυστήρια. Η λύση του μυστηρίου της ζωής έρχεται μόνον όταν δεν μας απασχολεί το μυστήριο, δηλαδή όταν φτάσουμε στη ζωώδη διανοητική αφασία ή στον θάνατο.

-Το «Σενάριο Αθανασίας» έχει σκηνοθετική δομή. Ο αναγνώστης λοιπόν είναι ταυτόχρονα και θεατής. Καταφέρνει να οδηγηθεί στην κάθαρση;

Β.Γ.: Όλη η ζωή  είναι μια ατέρμων τηλεοπτική σειρά με επεισόδια που ξαφνιάζουν για την πρωτοτυπία τους. Κάποιος σοφός έλεγε: «Ζω από περιέργεια για να δω τι θα γίνει παρακάτω». Ο αναγνώστης λοιπόν είναι θεατής στο βιβλίο μου, όπως είναι και ο ίδιος ο συγγραφέας ηθοποιός και θεατής ταυτόχρονα της ζωής που τη σκηνοθετεί  η τυχαιότητα που έλαβε τη μορφή της παγκόσμιας νομοτέλειας. Έτσι λοιπόν η ζωή είναι ένα εξαιρετικό θέατρο. Η διαφορά από τα άλλα θέατρα είναι ότι έχει πολύ ακριβό εισιτήριο που το πληρώνουμε όχι στην είσοδο αλλά στην... Έξοδο. Με ρωτάτε αν διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο μου οδηγείται στην κάθαρση. Αυτό είναι και δική μου απορία που όμως την απάντησή της την έχει ο κάθε αναγνώστης.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2016