Λίγες ώρες πριν την παρουσίαση των έργων του στο Μουσικοποιητικό Καφενείο του Καλλιτεχνικού Σωματείου "ΕΛΕΥΣΙΣ & ΥΔΡΑΝΗ", ο συνθέτης Παναγιώτης Κελάνδριας μιλά για την πορεία του, τη μουσική πραγματικότητα, την Κέρκυρα και τη νέα γενιά δημιουργών.
- Στις 17 Δεκεμβρίου παρουσιάζετε τη δουλειά σας στο Μουσικοποιητικό Καφενείο του Καλλιτεχνικού Σωματείου "ΕΛΕΥΣΙΣ & ΥΔΡΑΝΗ".
Π.Κ.:Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στα τραγούδια μου που κάνει το Μουσικοποιητικό Καφενείο και θέλω μια που ξεκινάμε με αυτή την ερώτηση να ευχριστήσω θερμά τυς οργανωτές της εκδήλωσης, τη Μαίρη Γραμματικάκη και τον Δημήτρη Σαμαρτζή, για την τιμή που μου κάνουν. Θα είναι ια μουσικοποιητική βραδιά όπου θα διαβαστούν στίχοι μου και θα παίξουμε δισκογραφημένα και αδισκογράφητα τραγούδια σε στίχους δικούς μου αλλά και αλλων συνεργατών μου. Η εκδήλωση ξεκινάει στις 8.00 μ.μ. και η διευθυνση του χώρου είναι ευμολπιδών 9Α, δίπλα στο σταθμό του Κεραμεικού. Μαζί μου θα παίξουν η Αρετή Κοκκίνου, η Θελμα Καραγιάννη και ο Δημήτρης Κατσούλης, όλοι τους καλοί φίλοι κι εξαιρετικοί μουσικοί.
- Μέσα στο χρόνο έχετε σταθερούς συνεργάτες
Π.Κ.:Μέχρι σήμερα έχω συνεργαστεί και συνεχίζω να συνεργάζομαι με εξαιρετικούς στιχουργούς/ποιητές. Με τη Μαρία Παπαδάκη, η οποία είναι ήδη καταξιωμένη στο χώρο και δεν χρειάζεται τις δικές μου συστάσεις, έχουμε έτοιμο υλικό για ένα δίσκο με έντεκα τραγούδια που θέλουμε να κυκλοφορήσουμε προς τα τέλη του 2016. Πολλά θα μπορούσα να πω για τη Μαρία αλλά για να μην κουράσω θα πω μόνο ότι η ποίησή της αντανακλά αυτό που είναι για μένα η ελλάδα: αγάπη και φως. Ένας άλλος εξαιρετικός ποιητής που είχα την τύχη να γνωρίσω είναι ο Θοδωρής Τσάκωνας, με τον οποίο έχουμε ετοιμάσει ένα δίσκο με δέκα τραγούδια που λέμε να κυκλοφορήσουμε τον Φλεβάρη που μας έρχεται. Άφησα για το τέλος την Ερασμία Πεδιαδιτάκη με την οποία κυκλοφορήσαμε ήδη τον περασμένο Μάρτη ένα δίσκο με τίτλο “Αγγελοστάλσημο” και περιλαμβάνει τέσσερα τραγούδια.
- Έχετε ιδρύσει επίσης και το συγκρότημα "Μικρόκοσμοι"
Π.Κ.:Ναι, το 2009, μετά την παρουσίαση των πρώτων τραγουδιών μου σχηματίστηκε η μπάντα με την οποία κυκλοφορήσαμε και τον πρώτο μου δίσκο με τίτλο “Κάθε μέρα όπως πάντα”, ο οποίος περιέχει δεκατρία τραγούδια σε δισκούς μου στίχους και μουσική. Με τους Μικρόκοσμους πέρασα πολύ όμορφες στιγμές, με ωραίες συναυλίες και εμφανίσεις, με παρακαταθήκη ένα δίσκο που πήγε πολύ καλά και απέσπασε και διακρίσεις -η Ελληνική Εναλλακτική Σκηνή τον κατέταξε στους είκοσι καλύτερους του 2011- αλλά το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι παρά τη διάλυση της μπάντας το 2012, συνεχίζω να εξαιρετικές σχέσεις με όλα τα παιδιά κάποια από τα οποία συνεχίζουν να με στηρίζουν συμετέχοντας παικτικά στις ηχογραφήσες των τραγουδιών μου.
- Εδώ και αρκετά χρόνια ζείτε μόνιμα στην Κέρκυρα.Τι σας έχει κάνει εντύπωση στην καλλιτεχνική δημιουργία της περιοχής;
Π.Κ.: Λοιπόν, πέρα από τις Φιλαρμονικές για τις οποίες είναι κυρίως γνωστή η Κέρκυρα υπάρχουν πολλοί δημιουργοί που παράγουν υπέροχα πράγματα, σε διαφορετικά είδη μουσικής, που δυστυχώς τις περισσότερες φορές δεν έχουν την προβολή που τους αξίζει. Το 2014 για παράδειγμα κυκλοφόρησαν τρεις πρωτότυποι εξαιρετικοί δίσκοι από ανθρώπους που ζουν στην Κέρκυρα, δουλειές κατά τη γνώμη μου πολύ υψηλού επιπέδου που θα έπρεπε να έχουν ακουστεί πολύ περισσότερο απ' όσο ακούστηκαν.
- Η τοπική μουσική παράδοση έχει επηρεάσει το έργο σας και με ποιο τρόπο;
Π.Κ.: Δεν θα έλεγα ότι έχω άμεσες επιρροές από την τοπική μουσική παράδοση, οι μουσικές επιρροές από τη Μικρά Ασία και την Κρήτη για παράδειγμα είναι πιο έκδηλες σε αρκετά τραγούδια μου. Από την άλλη, δεν μπορώ να πω, τουλάχιστον όπως το βλέπω από τη δική μου σκοπιά, ότι στα τραγούδια μου διακρίνεται έντονα κάποια συγκεκριμένη μουσική επιρροή, έχω πολλά τραγούδια που είναι πιο 'δυτικότροπα' από κάποια άλλα. Δεν αποκλείω κανένα ερέθισμα από τη δουλειά μου και ίσως δεν θέλω και να την ταυτίσω με κάποιο συγκεκριμένο μουσικό ρεύμα ή τοπική παράδοση.
- Σε μία εποχή που επικρατούν οι όροι του hit, του mainstream και της εμπορικότητας, τι είναι κατά τη γνώμη σας πραγματικά ποιοτικό στη μουσική και στην τέχνη γενικότερα;
Π.Κ.:Αυτό το ερώτημα με απασχολεί πολύ και για να είμαι ειλικρινής δεν έχω βρει ακόμα μια απάντηση που να με πείσει απόλυτα. Αυτό που έχουμε συνηθίσει να λέμε ποιοτικό τραγούδι για παράδειγμα δεν απαγορεύεται να είναι και εμπορικό, ίσα-ίσα. Αλλά μια που με ρωτάτε αυτό που νομιζω ότι μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως ποιοτικό στην τέχνη είναι εκείνο που ερηνεύει με κριτικό τρόπο την πραγματικότητα και αμφισβητεί παραδεδεγμένες σχέσεις και αξίες. Υπό αυτή την έννοια, το ποιοτικό τραγούδι είναι εκείνο που στέκεται πάντα απέναντι σε κάθε εξουσία και πρότυπο που αυτή προβάλλει και προσπαθεί να επιβάλει. Τώρα αν αυτό είναι έντεχνο, ροκ, λαϊκό δεν έχει καμία σημασία, δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες ιδίως όταν τις χρησιμοποιούμε για να προβούμε σε ποιοτικές διακρίσεις και μουσικές αντιπαραθέσεις.
- Μέσω της σελίδας σας στο facebook λοιπόν αποφασίσατε ότι θα προβάλλετε και δημιουργίες ανθρώπων που ζουν και δραστηριοποιούνται καλλιτεχνικά στην Κέρκυρα, δουλειές αξιόλογες που συχνά δύσκολα βρίσκουν το κοινό που τους αξίζει.
Π.Κ.:Ναι, αποφάσισα ότι πρέπει να το κάνω διότι οι δουλειές των ανθρώπων που ζουν στην Κέρκυρα για τις οποίες σας μίλησα παραπάνω δεν προβάλλονται ιδιαίτερα. Όχι ότι μέσα από τη σελίδα μου θα γίνουν γνωστές στο πανελλήνιο αλλά πιστεύω ότι ειδικά στι μέρες μας πρέπει ο ένας καλλιτέχνης να στηρίζει τον άλλο για να μπορούμε να συνεχίσουμε να βγάζουμε τραγούδια. Αναφέρομαι φυσικά σε καλλιτέχνες που δεν έχουν γίνει ακόμα “ονόματα”. Ένας άλλος λόγος είναι ότι μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους να δημιουργούν και δεν θεωρώ ότι η δική μου δουλειά, που προσπαθώ να πρροωθήσω και μέσα από τη σελίδα μου στο facebook, θα πάθει κάποιο κακό αν προβάλω και αξιόλογες δουλειές άλλων δημιουργών.
- Θεωρείτε αδικημένη τη νέα γενιά καλλιτεχνών αφενός και αφετέρου τους καλλιτέχνες που ζουν εκτός Αθήνας;
Π.Κ.:Δεν θα έλεγα αδικημένη ακριβώς αλλά οι σημερινές συνθήκες με την κριση, την ανέχεια και όλα τα προβλήματα που γίνονται κάθε μέρα και πιο έντονα κάνουν εξαιρετικά δύσκολη την προσπάθεια των νέων δημιουργών να φτιάξουν το κοινό τους. Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον να βγαίνει όπως έκανε παλιότερα, φυσικό είναι, εδώ δεν ξέρουν πια αν αύριο θα έχουν να φάνε ή αν θα κρατήσουν το σπίτι τους, με αποτέλεσμα οι δυνατότητες για συχνές ζωντανές εμφανίσεις, που είναι και ο κύριος τρόπος προβολής της δουλειάς μας, να είναι πολύ περιορισμένες. Για να μην μιλήσω για τις πολιτικές των δισκογραφικών εταιριών και πολλών ραδιοσσταθμών και μάνατζερ, είναι γνωστές και δεν νομιζω ότι χρειάζεται να πλατιάσω. Το μόνο που θα πω είναι ότι από τη στιγμή που ένας δημιουργός αποφασίζει να εκδόσει τη δουλειά του, πρέπει να έχει ένα σημαντικό οικονομικό απόθεμα διότι πλέον τα πληρώνουμε όλα εμείς γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε απόσβεση των χρημάτων μας, για κέρδος δεν μιλάμε καν. Πόσο μπορεί ν' αντέξει κάποιος λοιπόν αν δεν έχει ττην οικονομική δυνατότητα να στηρίξει τη δουλειά του και αναγκάζεται ν' αναζητά άλλες δουλειές για να βγάλει το ψωμί του; Γνωρίζω αρκετούς ανθρώπους που για οικονομικούς καθαρά λόγους σταμάτησαν να δισκογραφούν και να εφανίζονται παρόλο που δεν έχουν σταματήσει να γράφουν μουσική. Αν συνεχίσει έτσι η κατάσταση φοβάμαι ότι σύντομα η καλλιτεχνική δημιουργία στην Ελλάδα θα είναι παρελθόν. Όλα αυτά είναι αρκετά πιο έντονα για τους καλλιτέχνες που ζουν εκτός Αθήνας διότι οι χώροι που μπορούν να φιλοξενήσουν τη δουλειά τους είναι πολύ λιγότεροι και πρέπει να επιβαρυνθούν και με τα έξοδα για να έλθουν να εμφανιστούν στην Αθήνα, ιδίως εκείνοι που μένουν μακριά από την πρωτεύουσα.
- Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια;
Π.Κ.:Έχω αρκετά αν και ισχύει αυτό που λένε ότι όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια ο θεός γελάει. Το πιο άμεσο είναι η ολοκλήρωση των ηχογραφήσεων και η κυκλοφορία των δυο επόμενων δίσκων μου, ο ένας σε στίχους Θοδωρή Τσάκωνα και ο άλλος σε στίχους Μαρίας Παπαδάκη. Μετά θέλω να βγάλω κι άλλον ένα δίσκο με τραγούδια σε δικούς μου στίχους, έχω πολλά στο συρτάρι μου και θέλω κάποια από αυτά τουλάχιστον να δισκογραφηθούν. Τέλος, θέλων να κάνω όσο περισσότερες εμφανίσει γίνεται και παρόλο που αυτό δεν εξαρτάται απόλυτα από μένα θα το παλέψω όσο μπορώ.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε το Δεκέμβριο του 2015