Ραδιοφωνικό θέατρο, αστυνομική λογοτεχνία και τζαζ μουσική. Ανεξιχνίαστες δολοφονίες, ερωτικά πάθη και επαγγελματικές αντιζηλίες, εκβιασμοί και οικονομικές δολοπλοκίες, ιδιόρρυθμοι ντετέκτιβ και γοητευτικές περσόνες. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά των πέντε νέων ραδιοφωνικών θεατρικών έργων, βασισμένων σε διηγήματα της αστυνομικής λογοτεχνίας, που θα παρουσιάσει το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου αυτόν τον Δεκέμβριο. Τα Radio Plays αποτελούν μια νέα πρωτοβουλία του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου στο πλαίσιο της πλατφόρμας Open Plan.
Στα Radio Plays συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες: σκηνοθέτες,-ιδες, ηθοποιοί, μουσικοί και συγγραφείς. Για όλα τα έργα έχουν γραφτεί πρωτότυπες τζαζ συνθέσεις από εξαιρετικούς μουσικούς, που προσδίδουν νουάρ ατμόσφαιρα μυστηρίου. Για αυτό το πρωτότυπο εγχείρημα μιλά στην «Εποχή» η σκηνοθέτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα αυτού του εγχειρήματος; «Το Open Plan έχει ξεκινήσει φέτος τη χειμερινή παρουσία του Φεστιβάλ με μια πληθώρα δράσεων, που απευθύνονται και στο ευρύ κοινό, αλλά και σε καλλιτέχνες, διαμορφώνοντας ειδικά σεμινάρια, master classes και άλλες δράσεις. Τα Radio Plays γεννήθηκαν από μια διπλή ανάγκη. Η έναρξη της ιδέας βρίσκεται στο ότι εδώ και πάρα πολλούς μήνες διανύουμε μια περίοδο χωρίς θέατρο ή με ελάχιστο θέατρο, με ένα μικρό διάλειμμα κατά τους θερινούς μήνες. Το κοινό διψά πολύ να έρθει σε επαφή με το θέατρο και τα κείμενα. Επίσης, εξαιτίας όλης αυτής της απραξίας, οι καλλιτέχνες του θεάτρου αλλά και ευρύτερα οι καλλιτέχνες που ασχολούνται γύρω από το θέατρο, βρίσκονται αυτή τη στιγμή στον πάγκο. Έχοντας στο νου αυτά τα δύο, αρχίσαμε να σκεφτόμαστε με τους συνεργάτες μου, τι είδους έργα θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε, που να μην κινδυνεύουν αυτή τη στιγμή και από όλους τους περιορισμούς που ζούμε όλοι οι δημιουργοί. Φυσικά το κομμάτι της εικόνας είναι κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ, αλλά το κομμάτι του ήχου, που είναι πιο ανεξερεύνητο, των καθαρά ακουστικών έργων που πατάνε στο ραδιόφωνο, σε μια γερή παράδοση στο χώρο μας αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι κάτι που μας ιντρίγκαρε πολύ από την αρχή. Στη συνέχεια, ήρθε η ιδέα αυτά τα έργα να έχουν κάποιους θεματικούς κύκλους. Ξεκινάμε με ελληνικά αστυνομικά διηγήματα, που ανήκουν στη σειρά "Ελληνικά εγκλήματα", που εξέδωσαν οι εκδόσεις Καστανιώτη», εξηγεί στην «Εποχή» η Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Τζαζ πρωτότυπες συνθέσεις
Ένα εξίσου ενδιαφέρον στοιχείο των έργων είναι η πρωτότυπη μουσική σύνθεση από την οποία πλαισιώνονται. Όπως σημειώνει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου «αναθέσαμε σε Έλληνες μουσικούς από το είδος της τζαζ να συνθέσουν μουσική ειδικά για αυτά τα έργα. Στην Ελλάδα διαθέτουμε εξαιρετικό δυναμικό τζαζ μουσικών και συνθετών. Είχα τη χαρά να αποδεχτούν την πρότασή μου και να μπορέσουμε να φτιάξουμε μαζί έργα, που έχουν κάτι ολοκληρωμένο. Εξαιρετικοί εκπρόσωποι του θεάτρου και της μουσικής, ενώνονται με τους συγγραφείς για να παρουσιάσουν πρωτότυπα θεατρικά έργα, που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για το Φεστιβάλ και θα είναι δωρεάν για όλους μέσω του greekfestival.gr».
Ο κάθε σκηνοθέτης των έργων που θα παρουσιαστούν, έχει διασκευάσει το διήγημα που επέλεξε, ούτως ώστε να έχουν τις κατάλληλες προδιαγραφές ενός ραδιοφωνικού θεατρικού έργου. Η εμπειρία του συμπληρώνεται από τους ήχους και τη μουσική. «Το αστυνομικό είδος έχει από τη φύση του μεγάλη επαφή με το φαντασιακό, με την ψυχή και την αγωνία. Δημιουργεί έντονα συναισθήματα. Ένα καλό αστυνομικό βιβλίο δεν μπορείς να το αφήσεις από το χέρι σου μέχρι να φτάσεις στη λύση. Νομίζω ότι είναι πολύ ωραίο κάποιος να κάθεται μπροστά στον υπολογιστή του και μόνο να ακούει, προσπαθώντας να ακολουθήσει ένα μήνυμα, τους χαρακτήρες, την πλοκή, τη δράση και να περιμένει να οδηγηθεί στο φινάλε απολαμβάνοντας τη διαδρομή», σχολιάζει η Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Το θέατρο και η νέα πραγματικότητα
Η φετινή θεατρική περίοδος ήταν και συνεχίζει να είναι «αλλόκοτη» λόγω των έκτακτων υγειονομικών συνθηκών. Πόσο δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο να ξεπεράσει αυτά τα δεδομένα και να μείνει πιστός στο όραμά του; Η Κατερίνα Ευαγγελάτου απαντά: «Οι συνεργάτες μου κι εγώ περάσαμε πολύ δύσκολες και στριφνές στιγμές όλο αυτό το διάστημα από το Μάρτιο μέχρι το καλοκαίρι, με συνεχείς αναπροσαρμογές των σχεδίων μας, ανακατατάξεις και αναπροσδιορισμούς. Κάναμε το "ντοκτορά" μας. Παρ’ όλα αυτά δεν χάσαμε τη δύναμη και το κέφι μας. Παρουσιάσαμε δεκαεπτά από τις εβδομήντα προγραμματισθείσες εκδηλώσεις, με μεγάλη πίστη στους καλλιτέχνες, στο κοινό και στην ιστορία του θεσμού, του οποίου ηγούμαστε. Ήταν υποχρέωσή μας. Ελπίζουμε ότι του χρόνου θα μπορέσει να αποδοθεί ακέραιο στο κοινό όλο αυτό το πολύ πλούσιο πρόγραμμα που καταστρώνουμε. Είναι κάτι που το λαχταράμε. Ξέρουμε ότι το Φεστιβάλ έχει λείψει πάρα πολύ στο ελληνικό και το ξένο κοινό, που ανυπομονεί να ξαναβρεθεί εδώ, αλλά και στους καλλιτέχνες του».
Τους τελευταίους μήνες παρατηρούμε ολοένα και περισσότερες παραστάσεις να παρουσιάζονται μέσω των υπηρεσιών live streaming, ενώ παράλληλα αυξάνεται και η παραγωγή ραδιοφωνικών θεατρικών έργων. Ποιο θα είναι το μέλλον του θεάτρου σε αυτή την νέα πραγματικότητα; Η Κατερίνα Ευαγγελάτου υποστηρίζει: «Είμαι πεπεισμένη ότι το θέατρο δεν κινδυνεύει ούτε από το live streaming ούτε από το ραδιόφωνο. Αυτά είναι παράλληλα είδη, που θα εξελιχθούν μέχρι εκεί που είναι εφικτό, με το δικό τους τρόπο, αποτελώντας ένα εντελώς ξεχωριστό είδος. Είναι ένα κινηματογραφημένο και ένα ακουστικό θέατρο, αλλά δεν είναι ζωντανό θέατρο και ουδέποτε θα είναι. Η προσωπική μου άποψη και ελπίδα είναι ότι το κοινό δεν θα πάψει ποτέ να αποζητά το αληθινό θέατρο, το ζωντανό θέατρο, την επαφή με τη στιγμή του θεάτρου ακριβώς όπως γεννιέται. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει αυτό το αίσθημα».
Έχοντας αποχαιρετήσει οριστικά την παράσταση του «Άμλετ», λόγω της πανδημίας, η Κατερίνα Ευαγγελάτου θα σκηνοθετήσει τον «Ριγκολέτο» στην Εθνική Λυρική Σκηνή που θα παρουσιαστεί τον Ιούνιο του 2021 στο Ηρώδειο. Παράλληλα, μαζί με την ομάδα της δουλεύει πάνω στην ολοκλήρωση του προγράμματος του Φεστιβάλ, με το μεγαλύτερο μέρος του να έχει καταρτιστεί από παραστάσεις του που αναβλήθηκαν και μεταφέρθηκαν στην επόμενη διοργάνωση εξαιτίας της συγκυρίας, αλλά και αναθέσεις που γίνονταν ήδη από την προηγούμενη σεζόν με σκοπό να παρουσιαστούν το 2021. «Αυτό που έχουμε ανάγκη είναι να κάνουμε ένα μεγάλο και δυναμικό φεστιβάλ με αρκετές καινοτομίες και νέες ιδέες. Ελπίζω να έχουμε αυτή τη δυνατότητα και να πάνε όλα καλύτερα απ’ ό,τι πέρσι», αναφέρει η Κατερίνα Ευαγγελάτου με αισιοδοξία.
Η αυλαία των Radio Plays του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου ανοίγει την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2020 με το διήγημα «Οι κορυδαλλοί της πλατείας Αμερικής» του Φίλιππου Φιλίππου σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καταλειφού. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα των έργων, αλλά και τους συντελεστές αναζητήστε στο greekfestival.gr.
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα "Η εποχή", 5/12/2020