Φιγούρες – ρόλοι που εκπροσωπούν όσα επηρεάζουν ή δυναστεύουν τη ζωή μας εμφανίζονται επί σκηνής. Ακούμε τη σκέψη και τα επιχειρήματά τους. Ένα σιωπηλό πρόσωπο τούς ακολουθεί επί ποδός και τους ενσαρκώνει. Η ηθοποιός Κάτια Γέρου σχολιάζει διά της θεατρικής οδού τα κακώς κείμενα της εποχής μας. Δεν χρειάζονται πολλά για να κάνεις θέατρο, παρά μόνο ένα δυνατό κείμενο και μια ερμηνεία που να μπορεί να το «υπηρετήσει». Το «Stand Up Tragedy», της Κάτιας Γέρου σε σκηνοθεσία Κυριάκου Κατζουράκη, έβαλε άνω τελεία στις παραστάσεις του, λόγω των εξελίξεων στον τομέα της δημόσιας υγείας, που αφορούν τον κορωνοϊό, και θα συνεχιστεί από τον Οκτώβριο.
Τη συνέντευξη πήρε η Ράνια Παπαδοπούλου
Φωτογραφίες: Νικόλ Δελλαπόρτα
Τα θέματα του «Stand Up Tragedy»; Η κοινωνία του θεάματος που καλά κρατεί ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω μας, η κατάφαση στην αλόγιστη ανάπτυξη, η «φιλανθρωπία», ο ψυχισμός του σύγχρονου ανθρώπου και το αιώνιο αίτημα για ανάταση και νόημα.
«Μια περιρρέουσα πραγματικότητα για την οποία ένιωθα ότι δεν ήμουν προετοιμασμένη ως πολίτης, είναι ο λόγος που με ώθησε να γράψω αυτό το έργο. Ένιωθα ότι με ξεπερνούσε. Ένιωθα ένα είδος έλλειψης ενθουσιασμού γενικότερα. Δηλαδή, ήταν κάτι που είχα μέχρι το πολύ πρόσφατο παρελθόν και ξαφνικά ένιωθα ότι αρχίζω να το χάνω. Άρχισα να σκέφτομαι τι είναι αυτά που με τρομάζουν και με εξοργίζουν. Από πού νιώθω ότι εκπορεύεται αυτό το διπλό κακό; Απ’ τη μια μεριά μια γενική και αόριστη απειλή και απ’ την άλλη μια ηττοπάθεια των ανθρώπων. Αυτή η έλλειψη ενθουσιασμού δεν ήταν κάτι που το έβλεπα μόνο στον εαυτό μου, αλλά και στον περίγυρό μου. Εκεί λοιπόν άρχισα να σχεδιάζω αυτά για τα οποία θα ήθελα να μιλήσω. Αυτός ο περιρρέων φόβος καταντά κωμωδία. Δηλαδή φοβόμαστε χιλιάδες πράγματα μαζί. Την τρελή γρίπη, τις τρελές αγελάδες, την τρελή κρίση, τις τρελές εξωτερικές απειλές, τους τρελούς που κυβερνούν τον πλανήτη. Παραείναι πολλά για να τα αντέχει όλα αυτά το μυαλό και η ψυχή του ανθρώπου. Δεν ερχόμαστε στη Γη για να υφιστάμεθα τέτοια ταλαιπωρία και να ακούμε τόση κτηνωδία και ανοησία γύρω μας. Έτσι εστίασα σε μερικά πρόσωπα, που ένιωθα ότι συμβάλλουν σε αυτή τη μαυρίλα», δηλώνει στην «Εποχή» η Κάτια Γέρου.
Ο τίτλος του έργου της δεν είναι έκφραση «επινοημένη» από την Κάτια Γέρου, όπως αναφέρει χαριτολογώντας. «Στην αρχή είχα ονομάσει το έργο «Stand Up Melancholy», αλλά δεν μου πολυάρεσε. Το ονόμασα λοιπόν «Stand up Tragedy» και θεώρησα ότι το είχα σκεφτεί εγώ. Μια συνάδελφος από τη Θεσσαλονίκη μού είπε ότι υπήρχε ως όρος. Μπήκα στο διαδίκτυο και έκανα μια αναζήτηση και είδα ότι ο όρος δεν είναι μεν ευρέως διαδεδομένος, αλλά και άλλα μυαλά σκέφτηκαν αυτόν τον αλαφροΐσκιωτο όρο. Υπήρχε και ένας μπίτνικ ποιητής, ο Φερλινγκέτι, που ονόμαζε τον εαυτό του «Stand Up tragedian». Έτσι έπαψα να περηφανεύομαι ότι τον ανακάλυψα εγώ και άρχισα να χαίρομαι, που τον έχουν σκεφτεί κι άλλοι χωρίς να είμαστε συνεννοημένοι».
Αφύσικο υστερικό κέφι άνευ λόγου
Η Κάτια Γέρου διάλεξε κάποιους τύπους ανθρώπων που να μπορεί να τους «κάνει με τα κρεμμυδάκια». «Ένας χαρακτήρας από αυτούς είναι μια γυναίκα η οποία ενορχηστρώνει από τη θέση που εργάζεται αυτό που λέμε κοινωνία του θεάματος ή, όπως το λέω εγώ με κακία, το πάρτι διαρκείας, που ξεκινά από τις εννιά το πρωί και τελειώνει την επόμενη ημέρα το πρωί, ένα είδος αφύσικου υστερικού κεφιού άνευ λόγου και μια ενασχόληση με τα πιο βαρετά πράγματα που μπορεί κανείς να ασχοληθεί. Αυτό το πράγμα είναι κυρίαρχο σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες, όχι μόνο στη δική μας. Είναι μία παγκόσμια κουλτούρα. Η περίφημη κοινωνία του θεάματος», σχολιάζει η ηθοποιός.
«Άκουσα στην τηλεόραση μια δήλωση του Τομ Χανκς, ο οποίος ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι ένας ευλογημένος τόπος, όπου οι άνθρωποι διασκεδάζουν από το πρωί έως το βράδυ και τις υπόλοιπες ώρες συζητούν για το πώς διασκέδασαν. Το βρήκα τόσο αγριευτικό! Ήθελα να γράψω κάτι, αλλά δεν ήξερα πού και μετά το παράτησα. Ήθελα να διαμαρτυρηθώ. Οι άνθρωποι δεν ζουν έτσι σε αυτή τη χώρα. Αυτό είναι μια ψεύτικη επιφάνεια. Αν κάποιος συναντήσει άτομα που ζουν μια τέτοια ζωή, αυτό δεν σημαίνει ότι τα υπόλοιπα εννιά εκατομμύρια ζουν έτσι. Υπάρχουν άνθρωποι πολύ πονεμένοι, που τα βγάζουν πέρα δύσκολα, που έχουν μία ιδεολογία και την ακολουθούν. Υπάρχει καλός κόσμος. Δεν θα ήθελα να ζω σε μια χώρα που αποτελείται από γλεντζέδες. Θα είχα διακτινιστεί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Σε αυτό το πρόσωπο χρεώνω όλη αυτή την περιρρέουσα ανοησία και την ενασχόληση με πράγματα, που δεν αξίζει να ασχολείται κανείς», αναφέρει η ηθοποιός, αναλύοντας τον επόμενο χαρακτήρα του έργου.
Την πολυφωνία την χαίρομαι
Η γυναίκα της κοινωνίας του θεάματος στο έργο της Γέρου, αναρωτιέται τι θα πει κουλτούρα. «Κουλτούρα σημαίνει κατοικώ ποιητικά τη γη. Η κουλτούρα παράγεται από όλους. Αυτές είναι φράσεις του σπουδαίου Τσέχου φιλοσόφου Κάρελ Κόσικ. Με συγκινεί βαθιά αυτή η φράση», επισημαίνει η ηθοποιός.
Στην ερώτηση αν αισθάνεται ικανοποιημένη από τον τρόπο που έχει εξελιχθεί το θέατρο στις μέρες μας, η Κάτια Γέρου εξηγεί: «Δεν έχω το χρόνο να δω πολύ θέατρο, αλλά η πολυφωνία δεν με βρίσκει απέναντι. Την πολυφωνία την χαίρομαι. Δεν μπορώ να γκρινιάξω ότι είναι πολλές οι παραστάσεις. Οι καλλιτέχνες είναι πολλοί. Επειδή είμαι και δασκάλα ηθοποιών, εύχομαι αυτά τα παιδιά να δουλεύουν συνέχεια».
Πριν από λίγες ημέρες, η ηθοποιός μαζί με τον Κυριάκο Κατζουράκη, σκηνοθέτη της παράστασης «Stand up Tragedy», δημοσίευσαν έναν κοινό ιστότοπο με τίτλο simatakapnou.art. Το site περιλαμβάνει 400 πίνακες ζωγραφικής, βίντεο από παραστάσεις, θεατρικά τραγούδια, ταινίες, εξαντλημένα βιβλία, κείμενα κ.λπ. Τι υπονοεί με τα σήματα καπνού η Κάτια Γέρου; «Οι καλλιτέχνες νιώθουν σαν Ινδιάνοι που προσπαθούν με κάθε τρόπο να επικοινωνήσουν με ανθρώπους που βρίσκονται κοντά και με όσους βρίσκονται μακριά», τονίζει η ηθοποιός.
Και μέχρι την επόμενη παράσταση, καιρού θέλοντος και κορωνοϊού επιτρέποντος, τα φώτα σβήνουν και η αυλαία πέφτει έως ότου τα επόμενα σήματα καπνού να εμφανιστούν στον κοινό ορίζοντα ηθοποιού και θεατών.