Με αφορμή τη διπλή performance στο ΚΕΤ, η Μαρίνα Μαυρογέννη, μιλά για τις παραστάσεις της, το χορό, την ομάδα ΑΚΙΝ, την τέχνη και τα όριά της.
-Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με το χορό;
Συμπεριλαμβάνομαι στα παιδάκια εκείνα που δεν ονειρεύονταν να γίνουν μπαλαρίνες όταν μεγαλώσουν και -ευτυχώς για το μπαλέτο- δεν έγινα. Όμως, λόγω πλατυποδίας, ο γιατρός συνέστησε στη μητέρα μου το χορό κι έτσι βρέθηκα μέσα σε αυτό το μαγικό περιβάλλον.
-Κατά ποιο τρόπο ο χορός αποτελεί για εσάς ένα μέσο επικοινωνίας;
Ο χορός και το θέατρο είναι για μένα δίαυλοι επικοινωνίας. Εκπαιδεύομαι και επιλέγω να καλλιεργώ τον εαυτό μου μην αποκόβοντας τη μια τέχνη από την άλλη, επικοινωνώντας με το σώμα.
-Θεωρείτε ότι ο χορός ως τέχνη βιώνει μία υποτίμηση στην Ελλάδα;
Υποτίμηση όχι, γιατί δεν το επιτρέπουν οι άνθρωποι που υπηρετούν την τέχνη του χορού. Θα απαντήσω πιο σφαιρικά λέγοντας ότι υπάρχει μια άρνηση από την πολιτεία στο να φροντίσει και να υποστηρίξει την Τέχνη στην Ελλάδα γενικότερα. Μία τέχνη που αποτελείται από καλλιτέχνες που συχνά αναγκάζονται να παλεύουν με ανεμόμυλους, σαν άλλοι Δον Κιχώτες.
-Υπάρχουν όρια στην τέχνη;
Υπάρχουν τα προσωπικά όρια. Αυτά θέτουν ως βάση τους κανόνες ενός παιχνιδιού και μπορεί να είναι διαφορετικά για τον καθένα.
-Και τι είναι τέχνη; Επί της ουσίας, μπορούμε να μιλήσουμε για την ποιότητα μέσω ορισμών και ορίων;
Αυτό που γνωρίζω είναι ότι ένας από τους πολλούς λόγους που η τέχνη είναι σημαντική είναι γιατί διεγείρει το νου και το συναίσθημα και προκαλεί τις ανθρώπινες αισθήσεις. Ποιότητα είναι οτιδήποτε εσύ ορίζεις ως φιλοσοφία ζωής. Έπειτα καλείσαι να εκπληρώσεις το όραμα σου με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι συμβατό με τις αξίες και τα πιστεύω σου. Συνεπώς, μπορούμε να μιλήσουμε για την ποιότητα μέσω ορισμών και ορίων εφόσον όλοι έχουμε προσωπικές αξίες και πιστεύω.
-Ποια είναι η ιστορία που προσπαθείτε να πείτε μέσω του χορού;
Πιθανόν δεν είναι μόνο μία. Κάθε φορά οι ανάγκες αλλάζουν. Αγαπάω να λέω ιστορίες και είμαι ευγνώμων όταν τα καταφέρνω. Χρησιμοποιώ ως βασικό εργαλείο το σώμα και την παρόρμηση του. Οτιδήποτε προκύπτει από το σώμα, όπως λόγος, κίνηση, μουσική, τραγούδι, ολόκληρες ιστορίες, καλείται ο εκάστοτε ερμηνευτής να το μεταφέρει με όχημα την αλήθεια του.
-Μιλήστε μας για την Ομάδα Α ΚΙΝ
Ιδρύθηκε το 1997 από ανάγκη έκφρασης και επικοινωνίας μέσα από την τέχνη του χορού. Μέσα στα χρόνια η Α ΚΙΝ ερευνά, ανακαλύπτει, πειραματίζεται και αντιστέκεται σε προκλήσεις που δεν της ταιριάζουν, ενώ υλοποιεί οτιδήποτε θεωρεί χρήσιμο για την ίδια αλλά και για το κοινό. Αποτελείται από ανθρώπους που την αγαπούν για την ιστορία της, αλλά και για το μέλλον της. Η Α ΚΙΝ θέλει να συνεχίσει να δημιουργεί, διαμορφώνοντας συνθήκες ανάλογα με τις αξίες και τα πιστεύω της, χωρίς να χάνει το χιούμορ της. Παράγει έργα υποστηρίζοντας το αστείο του πράγματος, έχοντας την ικανότητα να κρύβει την πιο σκληρή αλήθεια, χαριτολογώντας.
-Με ποια είδη σύγχρονου χορού έχετε ασχοληθεί; Ποιο σας εκφράζει περισσότερο και ποιο χρησιμοποιείτε περισσότερο;
Αυτό που με εκφράζει περισσότερο είναι ο συνδυασμός της κίνησης και του λόγου, όταν αυτά πηγάζουν από μια σωματική παρόρμηση γνήσια και αυθεντική. Με ενδιαφέρουν τα καλλιεργημένα σώματα που έχουν επάνω τους μια ιστορία και είναι διαθέσιμα να την αφηγηθούν ή να την ακυρώσουν. Είναι πηγή έμπνευσης όταν ένας ερμηνευτής χρησιμοποιεί τα εργαλεία του, είτε αυτά προέρχονται από το χώρο του θεάτρου, είτε από το χώρο του χορού, για να διηγηθεί μια ιστορία. Η λέξη κλειδί για έναν ερμηνευτή νομίζω είναι “διαθεσιμότητα”.
-Τα Σαββατοκύριακα του Φεβρουαρίου παρουσιάζετε 2 χορευτικές παραστάσεις στο ΚΕΤ.
Τα δύο αυτά έργα, αν και διαφορετικά μεταξύ τους, φλερτάρουν με την απώλεια και το θάνατο είτε ως φυσικό αίτιο, είτε μεταφορικά, καθώς και με την έλλειψη επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Η ουσία δημιουργίας τους έχει στηριχτεί σε μία μεθοδευμένη τεχνική που ερευνώ και πάνω στην οποία δουλεύω τα τελευταία χρόνια. Ως βασικό εργαλείο χρησιμοποιείται το σώμα και οτιδήποτε προκύπτει από αυτό ως λόγος, κίνηση, τραγούδι, ολόκληρες ιστορίες. Αντλώντας και εμπνεόμενη από τη γνώση που έχουν προσφέρει γενναιόδωρα μεγάλοι καλλιτέχνες του θεάτρου και του χορού, προχωρώ δομώντας έναν δικό μου τρόπο δουλειάς. Δεν έχω εφεύρει το τροχό, έχω μεθοδεύσει όμως μια τεχνική με σημείο εκκίνησης το σώμα, με εμμονή στην υλοποίηση της πρώτης σκέψης του ερμηνευτή πάνω σε ένα ερέθισμα ή μια εικόνα.
-Τι αποτέλεσε για εσάς πηγή έμπνευσης για την παράσταση 4; Τι συμβολίζει ο αριθμός; Το αίτιο θανάτου της αυτοκτονίας είναι τυχαία επιλογή, δεδομένου ότι δεν είναι η πρώτη φορά, που χρησιμοποιείτε το θέμα της αυτοκτονίας;
Ως πηγή έμπνευσης για την παράσταση “4” αποτέλεσε η μέθοδος αυτοσχεδιασμού και performance που προανέφερα και που τα τελευταία τρία χρόνια οι τέσσερις συγκεκριμένοι performers βιώνουν εντατικά ως σπουδή. Και η αλήθεια είναι ότι, μαζί με αυτούς, εξελίσσομαι κι εγώ συνέχεια και είμαι τυχερή. Δόθηκε ο τίτλος "4" γιατί το έργο αφορά σε τέσσερις διαφορετικούς ανθρώπους που ο καθένας λέει μία ιστορία. Με βάση συγκεκριμένες κατευθύνσεις, οι ερμηνευτές επινόησαν το σενάριο και έφτιαξαν την ιστορία τους. Επιπλέον το να μιλήσεις για την απώλεια ως φυσικό αίτιο, βλέποντας και το αστείο του πράγματος, είναι κάτι που και τους πέντε μας ιντριγκάρει, γι αυτό δουλεύουμε και μαζί.
-Πώς παρουσιάζεται η αυτοκτονία μέσω του χορού;
Δεν έχω λόγια να την περιγράψω.
-Πώς εκδηλώνονται τα ανθρώπινα ένστικτα σε μία άλλη διάσταση και τι διαφορές έχουν με τη ζωή;
Σαν στοιχείο μυθοπλασίας θα απαντήσω γιατί, ευτυχώς, δεν το έχω βιώσει κυριολεκτικά. Έτσι λοιπόν, αν θεωρήσουμε ότι κρύβουμε μέσα μας ένστικτα επιβίωσης και χαρακτηριστικά ζώων, τότε, είτε εδώ, είτε σε μα άλλη διάσταση, η ένταση και η πάλη δεν λείπουν. Φαντάζομαι ότι σε μια άλλη διάσταση είσαι απλώς πιο ελαφρύς. Η διαφορά με τη ζωή είναι ότι επιλέγουμε συνειδητά να μη δείχνουμε τα ζωώδη ένστικτα μας. Το κάνουμε μόνο όταν επιλέξουμε την ταυτόχρονη συγκάλυψη με εκλεπτυσμένους τρόπους. Προσωπικά τάσσομαι υπέρ της άτεχνης αποκάλυψης.
-Ποια είναι η χαρά της αποτυχίας;
Η διαδρομή και η ολοκλήρωση μιας ενέργειας. Γιατί για να φτάσεις να βιώσεις μία αποτυχία και ακόμα περισσότερο, τη χαρά αυτής, σημαίνει ότι δοκίμασες και απέτυχες. Και χωρίς να αποτύχεις δεν μπορείς να επιτύχεις.
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 2016