Ανάμεσα στους τίτλους βιβλίων νέων συγγραφέων, το όνομα της Στέργιας Κάββαλου συναντάται συχνά, είτε στον τομέα της παιδικής λογοτεχνίας, είτε σε εκείνον του διηγήματος, αλλά και σε διάφορα sites.Μόλις στα 33 της χρόνια, η Στέργια Κάββαλου είναι μία από τις πολυγραφότατες συγγραφείς της γενιάς της, έχοντας στο ενεργητικό της ένα σημαντικό αριθμό βιβλίων, μεταφράσεων και διακρίσεων. Η “Άλκηστις-ο μονόλογος της εξώπορτας”, το πρώτο θεατρικό της έργο, που παρουσιάζεται στο θέατρο Διθύραμβος, ήταν η αφορμή για μια συζήτηση μαζί της. Μιλήσαμε για τα θαύματα, τη λογοτεχνία, τις σχέσεις, το σήμερα και το αύριο, αυτή τη φορά όχι με φόντο μία εξώπορτα, αλλά την περιοχή των Εξαρχείων.

- Ποια είναι η Άλκηστις;

Σ.Κ.: Η Άλκηστις είναι μία γυναίκα στα 45. Έχει ένα παιδί,  το γιο της τον Κωστάκη, τον οποίο περιμένει να γυρίσει. Η Άλκηστις βασικά επιστρέφει από τη δουλειά, συνειδητοποιεί ότι έχει ξεχάσει τα κλειδιά της και παίρνει τηλέφωνο τον έφηβο γιο της ο οποίος έχει βγει ραντεβού. Προφανώς, ο γιος της δε μπορεί να διακτινιστεί και μέχρι να γυρίσει, εκείνη λέει τα δικά της. Γι' αυτό και ο τίτλος του έργου είναι “Άλκηστις, ο μονόλογος της εξώπορτας”.

- Γιατί Άλκηστις;

Σ.Κ.: Γιατί ήθελα να δείξω ότι η ηρωίδα μου ήθελε να γίνει η χάρη και όχι η ντροπή της οικογένειας.

- Πώς προέκυψε η ιδέα του έργου;

Σ.Κ.: Το έργο είναι παραγγελία. Η ηθοποιός Έφη Νιχωρίτη, που έχει το θέατρο Διθύραμβος, μου ζητούσε εδώ και πολύ καιρό να γράψω κάτι πάνω της. Είμαι του κατά παραγγελία, γιατί αυτό με βοηθάει. Αποσπάται πολύ εύκολα η προσοχή μου. Μου το πρότεινε. Είχε διαβάσει τα βιβλία μου, εγώ από την άλλη είχα παρακολουθήσει πολλές παραστάσεις της, 18 χρόνια εκεί πήγαινα με τη μητέρα μου και είπα ότι θα γράψω κάτι πάνω της και θα είναι μόνη της στη σκηνή. Όταν ξεκίνησα να γράφω το έργο, δεν ήξερα πού θα πάει, τι θα γίνει, ούτε τι ήθελα να πω. Στην ουσία ήξερα τη συνθήκη, δηλαδή ότι ήθελα να μείνει έξω από την πόρτα και με τα αντικείμενα της τσάντας της, με βάση ότι κάποια στιγμή μία γειτόνισσα βλέπει ότι έχει κλειδωθεί απ'έξω και δεν της λέει “Πάθατε κάτι; Μήπως θα θέλατε να μπείτε μέσα;” Με όλη αυτή την αποξένωση, που μπορεί να υπάρχει, με όλο αυτό το αστικό περιβάλλον και το γεγονός ότι η Άλκηστις δε μένει με κάποιο άντρα ή κάποιο φίλο, παρά μόνο με το παιδί της, είναι χωρισμένη, έχει κάποιες εφήμερες σχέσεις, στο τέλος καταλαβαίνει, ότι όλοι θέλουμε έναν άνθρωπο.

-Ποιο είναι το μαχαίρι που πλήγωσε την Άλκηστη;

Σ.Κ.: Ο εαυτός της. Η Άλκηστις είναι μία γυναίκα, παρ' όλο που με βάση την εξωτερική της εμφάνιση, φαίνεται δυναμική και ότι ταιριάζει στην ηλικία της, στην ουσία είναι μία έφηβη, η οποία κάνει σπασμωδικές κινήσεις και επιλογές, θέλει απεγνωσμένα να την αγαπούν, αλλά δεν θέλει να δείξει αυτή την αδυναμία. Φυσικά στο έργο γίνεται αναφορά και στη μάνα, διότι πάντα με τη μάνα μας έχουμε αυτή τη δύσκολη σχέση, είναι το πιο κομψό που μπορώ να πω, στο τέλος δηλαδή δικαιώνει και κάποια λόγια που της έλεγε η μητέρα της, η οποία έχει πεθάνει. Για μία γυναίκα στην ηλικίας της ηρωίδας μας είναι δύσκολο να παραδεχθεί κάτι σωστό που της είχε πει παλαιότερα η μητέρα της. Ωστόσο συμβαίνει, χωρίς να σημαίνει ότι είναι κάτι το συντηρητικό. Δηλαδή αυτό το one to one, που προκύπτει ότι θέλει και αυτή σαν σχέση, για εμένα δεν είναι συντηρητικό. Είναι απλώς η δική της ανακάλυψη, ότι αυτό χρειάζεται. Και αν καταλαβαίνεις τι χρειάζεσαι, καλό είναι να το διεκδικείς, όπως κάνει και η ίδια στο τέλος.

-Οπότε καταφέρνει να αποδεσμευτεί από όλα όσα την έχουν πληγώσει.

Σ.Κ.: Όπως μιλάει δυνατά, χρησιμοποιώντας τη συνθήκη, τα αντικείμενα της τσάντας, το ότι ο γιος της έχει βγει ραντεβού με μία κοπέλα κλπ., καταλήγει να συνειδητοποιεί τι θέλει.

- Η Άλκηστις αδυνατεί να αντιληφθεί τη συνέχεια της ζωής;

Σ.Κ.: Έχει καταλάβει ότι η ζωή προχωράει. Δεν είναι ότι έχει μείνει στο παρελθόν. Έχει καταλάβει ότι το παιδί της μεγαλώνει και έχει γνωρίσει μία κοπέλα. Μάλιστα του προτείνει να πάνε μαζί σε μια άλλη χώρα, σε ένα άλλο σχολείο, εκεί που το εκπαιδευτικό σύστημα θα είναι πιο ελεύθερο. Είναι μία τέτοια μαμά, που δεν πιέζει το παιδί της να διαβάσει. Είναι cool τύπισσα. Όταν είσαι cool, σημαίνει ότι δέχεσαι και πολλά. Και επειδή δέχεσαι πολλά, στο τέλος κάπου σπας.

-Η εξώπορτα τι συμβολίζει;

Σ.Κ.: Θα σου πω αυτό που λέει και η Έφη Νιχωρίτη. Η εξώπορτα δηλώνει ότι στην ουσία η Άλκηστις είναι έξω από τη ζωή της την ίδια

- Σε παλαιότερη συνέντευξή σου είχες πει ότι “γράφουμε από αναγκαιότητα και όχι από βεβαιότητα”. Ποια είναι η αναγκαιότητα που εντοπίζεις μέσω του μονολόγου της Άλκηστης.

Σ.Κ.: Θα σου πω γιατί το είχα πει καταρχήν..Το να γράφεις δεν είναι ηρωικό και σπουδαίο. Υπάρχουν άλλες δουλειές που είναι όντως ηρωικές. Γράφεις γιατί έτσι σου βγαίνει και είναι μία προσωπική σου ανάγκη. Και όντως. Στην αρχή δε σκέφτεσαι το κοινό. Είναι κάτι πιο προσωπικό. Δε σκέφτεσαι  το κοινό και την αποδοχή. Το κάνεις για εσένα. Νομίζω και ότι λόγω ηλικίας αρχίζω να σκέφτομαι διαφορετικά. Μου έχει φύγει αυτή η παρόρμηση. Μαθαίνω να κάνω και δεύτερη σκέψη. Αυτόν τον καιρό διασκευάζω μία κινηματογραφική ταινία, που λέγεται “Η μαμά και η πουτάνα”, που αναφέρεται στον απόηχο του Μάη του 1968, όπου η πρωταγωνίστρια έχει μπερδευτεί. Λέει ότι θέλει να βιώσει τη σεξουαλική επανάσταση, αλλά μετά γνωρίζει κάποιον και παλεύει με τον ίδιο της τον εαυτό. Κάπως επηρεασμένη από αυτό, ήθελα να δείξω το πώς φτάνεις στο σημείο να διεκδικείς αυτό που θέλεις, που μπορεί να είναι ένας άνθρωπος. Δεν χρειάζεται επειδή η εποχή είναι διασπαστική να είμαι και εγώ.

- Τοποθετείς την Άλκηστη λοιπόν στο σήμερα.

Σ.Κ.: Ναι. Η Άλκηστις βρίσκεται σε ένα αστικό περιβάλλον. Υπάρχουν κάποιες αναφορές στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση. Δεν μένει έξω από την πραγματικότητα. Για παράδειγμα αναφέρεται στους μετανάστες. H Άλκηστις από την άλλη δε θέλει να ακούει ειδήσεις. Κλείνει τα αυτιά της,πράγμα που δείχνει μία παιδικότητα. Δεν έχει την επαναστατικότητα της εφηβείας. Δεν θέλει να ακούει άσχημες ειδήσεις για τα παιδάκια που πνίγονται στη θάλασσα. Δε θέλει να ακούει για συμμορίες που μπαίνουν στα σπίτια και κλέβουν ηλικιωμένους. Δε θέλει να ακούει για πόλεμο. Για αυτό δεν άφηνε ποτέ το παιδί της να παίζει με στρατιωτάκια. Του έδινε τις κούκλες της πρώτης της κόρης, που μπορεί να μην είχαν κεφάλια, να ήταν γυμνές. Μετά λέει,ότι έχει περάσει η ζωή από πάνω της και όχι τα τανκς.

-Η αθωότητα είναι το αίτημά σου για αυτή τη σημερινή κατάσταση;

Σ.Κ.: Δεν ξέρω, επειδή δεν είναι η εποχή της αθωότητας. Βέβαια, με ενδιαφέρει πρώτα η παιδική ηλικία, γιατί πιστεύω ότι είναι οδηγός μας. Ακόμα και το τι κάναμε σαν παιδιά και τα παιχνίδια που  παίζαμε, είναι ενδεικτικά της δουλειάς που κάνουμε μετά ή της δουλειάς που πρέπει να κάνουμε. Για αυτό, αυτό που πρέπει να κάνει κάποιος που θέλει να μάθει τον εαυτό του – και αυτό το λέω σαν συμβουλή αν και δε μου αρέσει να δίνω συμβουλές- είναι να ανατρέξει στην παιδική του ηλικία και τις δραστηριότητες που του άρεσαν τότε.

- Σε ένα διήγημά σου, που έχει δημοσιευτεί στο consider.gr, αναφέρεις ότι η εποχή πάσχει από έλλειψη θαύματος και όχι θύματος.

Σ.Κ.: Εκτός του ότι και οι ίδιοι θυματοποιούμε τον εαυτό μας, τουλάχιστον σε πιο προσωπικό επίπεδο, σιγά σιγά μας παίρνει η μπάλα όλους και δεν έχουμε πρωτοβουλία. Το “θαύμα” δεν είναι κάτι που θα έρθει από τον ουρανό, είναι κάτι που θα έρθει από τη δική μας αντίσταση στα πράγματα και το να πιστέψει ο καθένας μας στη δύναμη που έχει για να αλλάξει την καθημερινότητά του αρχικά.

-Ποιο είναι το θαύμα που θα ήθελες να δεις προσωπικά;

Σ.Κ.:  Να υπάρχει περισσότερη δικαιοσύνη σε όλες τις σχέσεις και σε όλα τα επίπεδα.

-Πώς θα όριζες  τη δικαιοσύνη;

Σ.Κ.: Ως κοινωνική δικαιοσύνη πρώτα. Δε μπορείς να σκεφτείς κάτι διαφορετικό. Και μετά στις διαπροσωπικές σχέσεις ως ισορροπία

-Μονάδα μέτρησης των social media είναι όντως η ανάγκη, όπως είχες αναφέρει σε παλαιότερη συνέντευξή σου;

Σ.Κ.: Ναι.  Είναι η ανάγκη μας για επαφή και για επικοινωνία, για γράψιμο όπως έλεγα πριν. Είναι λίγο ζωώδη τα πράγματα. Όπως έχεις ανάγκη να φας, να πιες και να κοιμηθείς, έτσι έχεις την ανάγκη να επικοινωνήσεις. Και αφού αυτός είναι ο τρόπος της εποχής, κάπως έτσι μπαίνεις σε αυτή τη διαδικασία.

-Ωστόσο υπάρχει και η άποψη ότι οι ανθρώπινες σχέσεις μέσω social media διαβρώνονται.

Σ.Κ.: Διαβρώνονται ούτως ή άλλως. Δεν έχεις ανάγκη το facebook για να σου χαλάσει τις σχέσεις. Θα σου πω πώς λειτουργεί για εμένα. Έχω κάποιον φίλο στο facebook και μπορώ να παρακολουθώ τι κάνει και έχω λιγότερη ανάγκη να του τηλεφωνήσω για να βρεθούμε, γιατί παρακολουθώ τη ζωή του και ξέρω σε τι φάση βρίσκεται. Αν αυτό είναι ένα είδος διάβρωσης τότε ναι. Το facebook ουσιαστικά είναι ένα ζωντανό ημερολόγιο. Παλιά φοβόμασταν μήπως ανακαλύψει μία μαμά το ημερολόγιό μας και τώρα τα αποκαλύπτουμε όλα μόνοι μας.

-Ας επιστρέψουμε στη λογοτεχνία. Πώς θα σχολίαζες το τοπίο στη λογοτεχνία, δεδομένου ότι γράφεις παιδικά βιβλία, μυθιστορήματα κά.; Υπάρχει χώρος για νέους λογοτέχνες;

Σ.Κ.: Όσο θέλεις να γράψεις, υπάρχει χώρος. Αυτό εσύ το διαμορφώνεις. Τώρα αν εννοείς το αν  επιλέγουν οι εκδότες να βγάλουν το βιβλίο κάποιου πρωτοεμφανιζόμενου, παρόλο που είναι δύσκολο, υπάρχει ο φόβος ότι ίσως να μην πουλήσει  και ειδικά στα διηγήματα, πάντα βγαίνουν και καινούριοι συγγραφείς.

-Πώς θα σχολίαζες το προφίλ της γυναίκας συγγραφέα, τα βιβλία της οποίας κατατάσσονται στις λίστες με τα ευπώλητα ή όπως προτιμώ να τα χαρακτηρίζω ως βιβλία- προϊόντα μαζικής κατανάλωσης ;

Σ.Κ.: Δεν πρόκειται για λογοτεχνία και δεν το λέω αφ' υψηλού. Είναι “γράφω μία ιστορία και απλά τυπώνεται”.  Αν ήταν το καθετί που έχει ένα ISBN και βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία να ήταν λογοτεχνία εντάξει. Και ούτε μου αρέσει ο όρος ροζ ή γυναικεία. Είναι λίγο unisex η ζωή. Δεν είναι κοινό ένας, δύο, τρεις, πέντε άνθρωποι που θέλουν αυτό. Πρέπει να υπάρχει μία ποικιλία για να μπορεί να διαλέγει ο καθένας, να εκπαιδεύεται, να διαμορφώνεται. Δε μπορεί να του δίνεις το χειρότερο που έχεις. Το πιο εύκολο.

-Και το ηλεκτρονικό βιβλίο;

Σ.Κ.: Δεν είμαι εξοικειωμένη με το ηλεκτρονικό βιβλίο. Στην Ελλάδα νομίζω ότι δεν είναι κανείς εξοικειωμένος και τα κατεβάσματα που γίνονται είναι σε αγγλικούς τίτλους. Κατεβάζω όμως διαδραστικά παραμύθια. Κανονικό ηλεκτρονικό βιβλίο δε μπορώ να διαβάσω.

- Ένας συγγραφέας, πότε ενηλικιώνεται;

Σ.Κ.: Αν θεωρήσουμε την ενηλικίωση ως ένα ηλικιακό όριο που έχεις τη συναίσθηση του τι κάνεις, μετά από το αυθόρμητο των πρώτων βιβλίων ίσως τότε να συμβαίνει. Στο πρώτο βιβλίο έχεις την ανάγκη να τα πεις όλα. Μόλις σου φύγει αυτός ο ενθουσιασμός και η χαρά, μάλλον τότε ενηλικιώνεσαι. Αν μπορούμε να μιλήσουμε για ενηλικίωση.

-Κλείνοντας,ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σου σχέδια;

Σ.Κ.: Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί το νέο μου παιδικό βιβλίο για τις ημέρες της εβδομάδας με τίτλο “Και οι μέρες είναι επτά”, από τις εκδόσεις Ιπτάμενο Κάστρο, σε εικονογράφηση Βιβής Μαρκάτου. Το 2016 ξεκινά μία συνεργασία μου με το “Μεταίχμιο” στο παιδικό. Το πρώτο βιβλίο λέγεται “Η δυστυχία του να είναι κανείς μαθητής” με θέμα το bullying και θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 2016. Και επίσης μέσα στο 2016, θα κυκλοφορήσει μία νουβέλα από τις εκδόσεις Μελάνι, με τίτλο “Αντίστροφα – Love will tear us apart”.

***Η “Άλκηστις, ο μονόλογος της εξώπορτας” το θεατρικό έργο της Στέργιας Κάββαλου, σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της Έφης Νιχωρίτη, παρουσιάζεται κάθε Σάββατο στις 9.00 μ.μ. και κάθε Κυριακή στις 8.00 μ.μ. στο Θέατρο Διθύραμβος( Λητούς 6, πλατεία Αγίας Λαύρας,Μαρούσι)

Περισσότερες πληροφορίες για τη Στέργια Κάββαλου αναζητήστε στο: http://stergia.yolasite.com/

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε το Δεκέμβριο του 2015