Τι δουλειά έχουν ένας βιομήχανος ζάχαρης κι ένας άφωνος τενόρος στην όπερα των Παρισίων; Η απάντηση στο έργο του Ζωρζ Φεϋντώ «ΓΟΥΡΟΥΝΙ ΣΤΟ ΣΑΚΙ» που ανεβαίνει σε μετάφραση Έρσης Βασιλικιώτη, η οποία και το σκηνοθετεί με τη συνεργασία του Νίκου Γκεσούλη στο θέατρο «ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ» (Σπάρτης 14, Πλατεία Αμερικής, τηλ: 2108673655).

Μια «κουνημένη» οικογένεια σε απόλυτη σύγχυση, πασχίζει να αναβαθμίσει το κοινωνικό της προφίλ μέσω της τέχνης. Τρελή διακωμώδηση των ανερμάτιστων και φιλόδοξων αστών, που θεωρούν ότι με το χρήμα όλα αγοράζονται, ακόμα και το χρίσμα του καλλιτέχνη. Από τον μάστορα του είδους, Ζωρζ Φεϋντώ.

Γεννημένη στην Αθήνα  το 1949, η ηθοποιός, σκηνοθέτρια, μεταφράστρια και ακαδημαϊκός, Έρση Βασιλικιώτη, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών,  στη Σχολή Θεάτρου Κωστή Μιχαηλίδη και στο Μεταφραστικό τμήμα Γαλλικού Ινστιτούτου.  Υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του θιάσου «ΜΑΣΚΕΣ» και του «ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ». Έχει συνεργαστεί με πολλά Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, με την Πειραματική σκηνή της Τέχνης. Έχει επίσης πολλές συνεργασίες στην κρατική τηλεόραση και το ραδιόφωνο, σε παραγωγές θεατρικών έργων και εκπομπών λόγου. Μεταφράσεις της έχουν παιχτεί σε πολλά θέατρα στην Ελλάδα και στην Κύπρο και έχουν εκδοθεί από διάφορους εκδοτικούς οίκους. Έχει διατελέσει αναπληρώτρια καθηγήτρια Υποκριτικής –Σκηνοθεσίας στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.

Με αφορμή το έργο του Ζωρζ Φεϋντώ «Γουρούνι στο σακί», οι παραστάσεις του οποίου παρατείνονται λόγω επιτυχίας μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, συζητήσαμε με την κυρία Βασιλικιώτη για την παράσταση, το έργο του Φεϋντώ, τη φιλοδοξία, τη ματαιοδοξία, αλλά και το χιούμορ που επιστρατεύει ένας άνθρωπος στις δύσκολες στιγμές για να αντέξει.

-Ποια τα βασικά χαρακτηριστικά της αστικής τάξης που ώθησαν το  Φεϋντώ στη διακωμώδησή της μέσω των έργων του;

Ε.Β.: Απ΄ ό,τι φαίνεται στα έργα του, το κύριο χαρακτηριστικό της αστικής τάξης που τον ενέπνευσε για να την διακωμωδήσει είναι η ελαφρότητα με την οποία οι αστοί αντιμετωπίζουν  τις αξίες. Οι ήρωές του, αφελείς και κουτοπόνηροι, οδηγούνται σε καταστάσεις παρεξηγήσεων που προκαλούν την ιλαρότητα.

-Λαμβάνοντας υπόψην την επιδίωξη του Πακαρέλ και της οικογένειάς του για την αναβάθμιση του κοινωνικού προφίλ της οικογένειας, πόσο διακριτά είναι  τα όρια της ματαιοδοξίας από τη φιλοδοξία;

 Ε.Β.: Ο κεντρικός ήρωας του έργου, ο Πακαρέλ, πλούσιος αστός με εργοστάσιο ζάχαρης, επιθυμεί αυτό που δεν μπορεί να έχει: ένα πασπάλισμα κουλτούρας που θα χρυσώσει σαν χρυσόσκονη την αφάνεια της ύπαρξής του και θα τον περάσει στην αιωνιότητα.  Και το επιδιώκει με το λάθος μέσον: το χρήμα. Ματαιοδοξία του είναι η απόκτηση αίγλης χωρίς αντίκρισμα σε αξία. Σε αντίθεση με την έννοια της φιλοδοξίας που θα μπορούσε να στηριχτεί στην αναγνώριση του πιθανού πραγματικού μουσικού ταλέντου της κόρης του.

-Η ματαιοδοξία μπορεί να συνδράμει στην καταβαράθρωση των στόχων ενός ανθρώπου;

Ε.Β.:Η ματαιοδοξία, καθώς δεν πατάει σε πόδια, αλλά σε δεκανίκια, είναι πολύ εύκολο να πέσει και να τσακίσει τους όποιους σαθρούς στόχους του ατόμου. Συνήθως η πτώση είναι ηχηρή και ενέχει στοιχεία κωμωδίας.

-Κατά τη γνώμη σας ποιο είναι το βασικότερο μήνυμα που προσπαθεί να μεταδώσει ο Φεϋντώ;

Ε.Β.: Το μήνυμα που αποκομίζει κανείς από το συγκεκριμένο έργο του Φεϋντώ είναι ότι η ματαιοδοξία πληρώνεται ακριβά.

-Ποια η δραματουργική σας προσέγγιση, αναφορικά με την παράσταση «Γουρούνι στο Σακί»;

Ε.Β.: Το «ΓΟΥΡΟΥΝΙ ΣΤΟ ΣΑΚΙ» είναι ένα καλοδομημένο έργο με συγκεκριμένη πλοκή και όχι μια παράθεση κωμικών γκαγκς που δίνουν στους ηθοποιούς την ευκαιρία για μικρά στιγμιαία κωμικά  «ρεσιτάλ», όπως ίσως έχουμε συνηθίσει να  αντιμετωπίζουμε τις φάρσες. Η ανάδειξη αυτού του στοιχείου ήταν το κύριο μέλημα για την παράσταση. Ελάχιστες επεμβάσεις στο κείμενο κρίθηκαν αναγκαίες ώστε να «μιλήσει» πιο άμεσα στον σύγχρονο θεατή.

-Εκτός από τη σκηνοθεσία της παράστασης, όπου συνεργαστήκατε με το Νίκο Γκεσούλη, έχετε επιμεληθεί και τη μετάφραση του έργου. Ποιος είναι ο σημαντικότερος κανόνας που οφείλει να ακολουθήσει ένας μεταφραστής για να αποδώσει πιστά τα μηνύματα και το ύφος του κειμένου που καλείται να μεταφράσει;

Ε.Β.: Πιστή στο πνεύμα του συγγραφέα δεν είναι η ακριβής μετάφραση των λέξεων και των φράσεων, αλλά η αντιστοιχία τους στην γλώσσα στην οποία μεταφέρεται το κείμενο. Μόνον τότε μεταφέρεται το πνεύμα του πρωτοτύπου. Η μετάφραση θεατρικών κειμένων έχει επί πλέον μιαν ιδιαιτερότητα: Ο μεταφραστής πρέπει να γνωρίζει την γλώσσα του θεάτρου, κατά πόσον μια φράση έχει την δυνατότητα άμεσης και γρήγορης πρόσληψης από τον θεατή.

-Στις μέρες μας οι κωμωδίες, οι σάτιρες και τα έργα που ανήκουν στο θέατρο του παραλόγου είναι ο καλύτερος τρόπος για να καταδείξουμε τις καταστάσεις που βιώνει κάθε κοινωνία;

Ε.Β.: Πάντα το χιούμορ είναι ένα ισχυρότατο όπλο για να καταδείξεις και τα πιο δύσκολα πράγματα. Προσδίδει στην κριτική οξύτητα και θέτει τον σχολιαστή σε θέση υπεροχής απέναντι σε έναν δικτάτορα, παραδείγματος χάριν, ή σε δυσάρεστες καταστάσεις που βιώνει η ανθρωπότητα, ή τα άτομα μεμονωμένα. Άλλωστε, ο άνθρωπος, στα δύσκολα επιστρατεύει το χιούμορ του. Για ν΄ αντέξει.

Η παράσταση «Γουρούνι στο Σακί» του Ζωρζ Φεϋντώ σε σκηνοθεσία Έρσης Βασιλικιώτη με τη συνεργασία του Νίκου Γκεσούλη, παρουσιάζεται κάθε Τετάρτη και Σάββατο στις 8:00μμ, και κάθε Κυριακή στις 7:00μμ στο Θέατρο Αλεξάνδεια.

Συντελεστές:

Μετάφραση: Έρση Βασιλικιώτη

Σκηνοθεσία: Έρση Βασιλικιώτη με τη συνεργασία του Νίκου Γκεσούλη

Σκηνικά-Κοστούμια: Ανθή Σοφοκλέους

Φωτισμοί: Έρση Βασιλικιώτη - Νίκος Γκεσούλης

Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσσα Παπαδάκη

Γραφιστικά: Ιουλία Καραβασίλογλου

Φωτογραφίες: Αναστασία Αδαμάκη

Κατασκευή σκηνικού: Θεόδωρος Γκεσούλης

Παίζουν οι ηθοποιοί: Βασίλης Βλάχος, Κάτια Σπερελάκη, Μελίσσα Στοῒλη, Νίκος Ντούπης, Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Νατάσα Παπαδάκη, Σάκης Σιούτης, Βασίλης Κουσουνέλος.

Παραγωγή: Θέατρο Αλεξάνδρεια

Καλλιτεχνική διεύθυνση: Βασίλης Βλάχος