Δεκατρία χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2023 από τον θάνατο του Καισαριανιώτη αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης μπάρμπα Θόδωρου Κουλίτσου ή Κώστα Νικολαΐδη, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα.
Γεννημένος το 1919 στη Σμύρνη, ο μπάρμπα Θόδωρος σε ηλικία 3 ετών περίπου έγινε αυτόπτης μάρτυρας της Μικρασιατικής Καταστροφής. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, κύριο μέλημά του ήταν να μεταδώσει την ιστορία της Καισαριανής στις επόμενες γενιές. Και αυτό έκανε μέχρι και την τελευταία στιγμή, γιατί ο Κουλίτσος δεν έλεγε την ιστορία βασισμένος σε κάποια βιβλιογραφία. Ήταν ο ίδιος μέρος αυτής.
Αγνωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, Καπετάνιος του ΕΛΑΣ της Καισαριανής, στις 21 Απριλίου 1944 τραυματίστηκε σοβαρά από τους Γερμανούς έξω από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Καισαριανής. Από τότε μέχρι και τις 18 Οκτωβρίου 2010, κουβαλούσε τη χαριστική βολή των Γερμανών και ζούσε με μία σφαίρα καρφωμένη στον εγκέφαλο, έχοντας σώας τας φρένας.
«… Ένας μικρός λαός βρέθηκε να αντιστέκεται σε μία παντοδύναμη αυτοκρατορία. Καταρχήν, έτσι έγινε το ΕΑΜ. Ο Λευτέρης Αποστόλου που ήταν γραμματέας του ΕΑΜ… ήταν ένας πολύ ευφυής άνθρωπος και πολύ τολμηρός. Απευθύνθηκε στην αρχή στους ηγέτες των μεγάλων κομμάτων. Στο φιλελεύθερο και στο λαϊκό κόμμα. Αυτοί δεν ήθελαν να πολεμήσουν και έτσι έμειναν μόνοι τους και απευθύνθηκαν σε μικρά κόμματα, στο Σβώλο, στο Τσιριμώκο, στον Αγγελόπουλο, οι οποίοι βέβαια ήταν αξιόλογοι άνθρωποι, αλλά δεν είχαν την πολιτική πρόσβαση που είχαν οι άλλοι. Όμως δεχθήκαν να μπουν στο ΕΑΜ. Και το ΕΑΜ έγινε μια μαζική οργάνωση. Κάθε φορά που καλούσαν (σ.σ. οι Γερμανοί) να μαζευτούν άνθρωποι από 16 χρονών μέχρι 50, η Καισαριανή έχει μια κεντρική λεωφόρο, την Εθνική Αντιστάσεως, που έδινε εύκολη πρόσβαση στον ΕΛΑΣ, που υπήρχε τότε, να εμποδίσει αυτόν τον κόσμο για να πάει να παραδοθεί…», μου είχε αφηγηθεί μεταξύ άλλων ο μπάρμπα Θόδωρος Κουλίτσος, στην τελευταία του αδημοσίευτη συνέντευξη διάρκειας τεσσάρων περίπου ωρών.
Ο μπάρμπα Θόδωρος δεν φοβόταν το θάνατο, γιατί τον είχε αντικρύσει. Θα μπορούσα να πω όμως, ότι φοβόταν το θάνατο της ιστορίας μας, για την οποία συνέχισε να πασχίζει μέχρι τέλους. Όποιος έχει γεννηθεί μέχρι και τη δεκαετία του 1990, σίγουρα κάποτε θα είχε συναντήσει τον μπάρμπα Θόδωρο στο Σκοπευτήριο και θα τον είχε ακούσει να μιλά για την ιστορία, τις μάχες, τις θυσίες και για τα ιδανικά της ειρήνης και της ελευθερίας.
Θυμάμαι έντονα μέχρι και σήμερα, την πρώτη φορά που αντίκρισα τον μπάρμπα Θόδωρο στον χώρο των εκτελέσεων στο Σκοπευτήριο. Ο μεγάλης ηλικίας κύριος με την τραγιάσκα, ήταν εκεί για να μας διδάξει την ιστορία που δεν περιορίζεται σε σχολικά εγχειρίδια, αλλά υπάρχει δίπλα μας και περιμένει να την ανακαλύψουμε.
Ο μπάρμπα Θόδωρος δεν αποδεχόταν ποτέ τον χαρακτηρισμό του ήρωα, μιας και για εκείνον όλη η Καισαριανή ήταν ηρωική. Και σε αυτό είχε δίκιο, γιατί οι ήρωες είναι πάντα αφανείς. Στέκονται δίπλα μας χωρίς να τους αντιλαμβανόμαστε. Ένας τέτοιος ήρωας ήταν και ο μπάρμπα Θόδωρος, αφήνοντάς μας ως παρακαταθήκη τις αφηγήσεις του και το όνειρό του για έναν δίκαιο κόσμο.
Ράνια Παπαδοπούλου