Απομαγνητοφώνηση του ραδιοφωνικού ένθετου «Καλημέρες… διαπλεκόμενες» της αείμνηστης δημοσιογράφου και φίλης Νότας Γκίνη, που μεταδόθηκε στην εκπομπή «Διά ταύτα κι εφεξής» στις 6/11/2015
Καλημέρες… διαπλεκόμενες με τη Νότα Γκίνη. Γιατί εντελώς ασυνήθιστοι ισχυρισμοί απαιτούν εντελώς ασυνήθιστες αποδείξεις.
Καλημέρα! Μια καλημέρα έξτρα ειδική και αφιερωμένη σήμερα. 2 Νοεμβρίου γιορτάστηκε η Παγκόσμια ημέρα για την ελεύθερη φωνή της αδέσμευτης δημοσιογραφίας. Όλο μαζί όπως το ακούς. Και το «ελεύθερη» και το «αδέσμευτη» και το «φωνή» επισημάνθηκαν και γιορτάστηκαν δεόντως, άσχετα αν χρίζουν επανακαθορισμού, επαναπροσδιορισμού και αναπαλαίωσης, γιατί πέφτουν και οι σοβάδες. Το «Παγκόσμια» ας το αφήσουμε έτσι όπως είναι. Ένα εικοσιτετράωρο λοιπόν τιμητικά, μήπως θυμηθεί ο κόσμος την έννοια, το επάγγελμα και το πόσο η ζωή μας εξαρτάται από αυτό. Άρθρα, παράπονα, παρατηρήσεις, κομμάτια διάφορα στον Τύπο. Συμπεράσματα και υποδείξεις για το πώς θα γίνουν βελτιώσεις. «Η δημοσιογραφία μπορεί να σε οδηγήσει παντού, αρκεί να την εγκαταλείψεις έγκαιρα», είχε πει ο Μουσολίνι. Και είχε δίκιο. Δε θέλω να σχολιάσω το γιατί. Το επεσήμανε προσωπικά και θέλω συμφωνήσω και να συμπληρώσω ότι παντού σε οδηγεί και με ναύλα πληρωμένα, ενίοτε πρώτη θέση, αρκεί να καβαλήσεις το σωστό όχημα. Έχουν δει πολλά τα μάτια μας και στο ντόπιο και στο παγκόσμιο τοπίο. Πολλές φορές κάποια περιστατικά, μου φέρνουν στο μυαλό το ποδόσφαιρο. Αυτούς τους μεγαλοπροπονητές, που βλέπεις, φίρμες χρυσοπληρωμένες να κάνουν κόουτσινγκ και αναρωτιέσαι «Πώς βρε πουλάκι μου, αυτός δεν ήταν σαν ποδοσφαιριστής κουτσός τα τρία τέταρτα της καριέρας του; Πώς ξαφνικά φωτίστηκε και δείχνει το παιχνίδι στους επόμενους;». Κακίες θα μου πεις. Σε ένα συνέδριο που είχε κάνει το American Press Association στις αρχές του περασμένου αιώνα το 1914 – φαντάσου πόσα χρόνια πριν- ο τότε χαρισματικός διευθυντής των New York Times, John Swinton, είπε όταν τον κάλεσαν στο βήμα να κάνει την πρόποση για την έναρξη. «Πόσο γελοίο…» άρχισε «…να κάνεις πρόποση στον ανεξάρτητο τύπο. Καθένας από εσάς που είναι σήμερα παρών γνωρίζει ότι δεν υπάρχει ανεξάρτητος τύπος. Το ξέρετε οι πάντες και το ξέρω κι εγώ. Κανείς σας δε θα μπορούσε να γράψει την πραγματική του άποψη. Ξέρετε εκ των προτέρων ότι δε θα τη βλέπατε δημοσιευμένη. Πληρώνομαι διακόσια πενήντα δολάρια την εβδομάδα για να κρατάω τη γνώμη μου έξω από την εφημερίδα που δουλεύω. Κι άλλοι από εσάς παίρνουν την ίδια αμοιβή για παρόμοια δουλειά. Αν έδινα την άδεια να δημοσιευτεί μια σοβαρή άποψη σε οποιοδήποτε τεύχος, θα έχανα τη δουλειά μου σε λιγότερο από 24 ώρες, όπως και ο Οθέλλος. Ο δε αρκετά τρελός που θα δημοσίευα ατόφια τη γνώμη του, θα βρισκόταν και αυτός στο δρόμο ψάχνοντας καινούρια δουλειά. Το καθήκον ενός δημοσιογράφου είναι να καταστρέφει την αλήθεια, να ψεύδεται ξεδιάντροπα, να τη στρεβλώνει, να τη δηλητηριάζει, να κουρνιάζει στα γόνατα του μαμωνά και να ξεπουλιέται σε αυτόν. Να πουλάει τη χώρα του και τον λαό του για τον άρτο τον επιούσιον. Ω καλά! Δεν αλλάζει και πολύ, για τον μισθό του. Αυτό το ξέρετε εσείς, το ξέρω εγώ, το ξέρουν όλοι. Άρα, πόση ανοησία να κάνουμε αυτή την πρόποση; Είμαστε τα εργαλεία και οι πάσσαλοι κάποιων πλούσιων που κουμαντάρουν πίσω από τις κουίντες. Είμαστε οι μαριονέτες τους, που κουνάνε τα νήματα κι εμείς χορεύουμε. Ο χρόνος μας, τα ταλέντα μας, οι δυνατότητές μας και οι ζωές μας είναι στην ιδιοκτησία τους. Είμαστε σκεπτόμενες πόρνες, καλά πληρωμένες για να μην κάνουν τη δουλειά που προσλήφθηκαν…». John Swinton, 1914.
Ένας αιώνας λοιπόν ψευδαισθήσεων. Η μέρα και η σκέψη η δική μου πάει μόνο στις εξαιρέσεις. Σε αυτούς που από ένστικτο ή χαρακτήρα ή ακόμα και από τύχη, δεν έκαναν καριέρα πόρνης, σε αυτούς που είναι στο περιθώριο και κάνουν άσχετες δουλειές, σε αυτούς που έχουν βραβευτεί με μία σφαίρα στο κεφάλι – που είναι πάνω από πενήντα- που σκοτώθηκαν από μαφίες και οργανωμένο έγκλημα τα τελευταία χρόνια, σε αυτούς που βρίσκονται σε τάφους με τιμές ή αθόρυβα – πάνω από επτακόσιοι τα τελευταία χρόνια-, που έπεσαν σε πεδία μαχών και σε ποσοστό 90% δε βρέθηκε ο ένοχος. Σε εκείνους που βρίσκονται κλεισμένοι πίσω από σίδερα, πολλάκις χωρίς δίκη – εκατόν τριάντα είναι μόνο στην Τουρκία, στους πάνω από τρακόσιους διαφωνούντες πολιτικά που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, στους έξι που σκοτώθηκαν στην Ουκρανία στη διάρκεια του πραξικοπήματος και που καθημερινά σκοτώνονται και φυλακίζονται εκεί χωρίς κανείς από τον τύπο να αναφέρει το όνομά τους. Σε όλους αυτούς που το έγκλημά τους ήταν η αλήθεια, που δε μπορούσαν να αποχωριστούν. Έτσι απέδειξαν ότι η δημοσιογραφία, όντως μπορεί να σε οδηγήσει παντού. Ακόμα και γιατί δεν την άφησες έγκαιρα.
Ο πραγματικός δημοσιογράφος δεν έχει φίλους. Δεν έχει αφέντες. Δεν έχει σχεδόν ποτέ ούτε οικογένεια και φυσικά έχει πολύ λίγη ζωή. Καλημέρα από εμένα και να περάσετε ένα ήσυχο Σαββατοκύριακο όσο γίνεται….
Νότα Γκίνη - 6.11.2015
Ακούστε εδώ το ένθετο: https://soundcloud.com/rania-papadopoulou/06112015a